မိန္းမ
လ်ာ မ်ား၊ လိင္တူေရာ လိင္ ကြဲပါ စံုမက္သူ (Bisexual Men)) မ်ားႏွင့္
ေယာက်ာ္း ခ်င္း လိင္ဆက္ဆံ သူ အမ်ိဳးသား အမ်ားစုက စိတ္က်န္း
မာေရးကိုေကာင္းမြန္ေအာင္ထိန္းသိမ္း ထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆိုပါ
မိန္းမလ်ာမ်ားဟာ စိတ္က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား ႀကံဳေတြ႕ႏိုင္တဲ့ အၱရာယ္
အခြင့္အလမ္းကေတာ့ မ်ားျပားပါ တယ္။ ဆိုလိုတာက သူတို႔ကိုဖိအား ေပးေနတဲ့
အေျခအေနေျမာက္ျမားစြာ ရွိေနပါတယ္။မိန္းမလ်ာအမ်ားစုဟာ သူတို႔ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ အႏုတ္လကၡဏာ ဖိစီးမႈမ်ား(မေကာင္းတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား) ကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္စြမ္းရွိၾကပါတယ္။ သူတို႔ႀကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိတဲ့ မေကာင္းတဲ့ ဖိစီးမႈမ်ားကေတာ့ လိင္တူမ်ားရဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းခံရမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံ ရမႈ စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ လိင္တူခ်င္း ႏွစ္သက္မႈ Homosexuality ဟာ စိတ္ေရာဂါတစ္ခု မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ Homosexuality ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ႀကံဳေတြ႕ ရတဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ၊ ႏွိမ့္ခ်မႈ၊ လိင္တူခ်င္း (ေယာက်ာ္းခ်င္း) က ရြံေၾကာက္ျခင္းခံရမႈေတြကေတာ့ မိန္းမလ်ာမ်ား၊ ေယာက်ာ္းလ်ာမ်ားနဲ႔ Bisexual မ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရးကို မေကာင္းတဲ့အက်ိဳးေတြ သက္ေရာက္ ေစပါတယ္။
လူမႈေရးဆိုင္ရာ စည္းျခား ခံရျခင္းရဲ႕ဆိုးက်ိဳးကို ဆယ္ေက်ာ္သက္ နဲ႔ အရြယ္ေရာက္သူ မိန္းမလ်ာမ်ားမွာ ေတြ႕ရၿပီး သုေတသနအရ မိန္းမလ်ာ ေတြမွာ စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာျဖစ္ ပြားမယ့္အခြင့္အလမ္း ပိုမိုျမင့္မားေန ေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ သုေတသန ေတြအရ ပံုမွန္အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ ႏိႈင္း ယွဥ္ရင္ ၿမီးေကာင္ေပါက္အရြယ္နဲ႔ ငယ္ရြယ္သူမိန္းမလ်ာမ်ားဟာ အဓိက စိတ္က်ေရာဂါ Major Depression၊ စိတ္က်စိတ္ျြကေရာဂါ (Bipolar Disorder) ႏွင့္ ေယဘုယ် စိုးရိမ္ ေသာကေရာဂါ (Generalized Anxiety Disorder) ခံစားရႏိုင္တဲ့ အၱရာယ္အခြင့္အလမ္း ပိုမိုမ်ားျပား ေၾကာင္း ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ မိန္းမလ်ာေတြဟာ စိတ္က်န္းမာေရး ျပႆနာရွိျခင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ခံစားရတဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား ဥပမာမူးယ စ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲ ေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား ပိုမိုသံုးစြဲဖြယ္ ရွိျခင္း၊ သတ္ေသျခင္း ပိုမိုျပဳလုပ္ႏိုင္ ဖြယ္ရွိျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမလ်ာ ေတြဟာ သာမန္အမ်ိဳးသားေတြထက္ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသရန္ ႀကံစည္မႈ ပိုမ်ားၿပီး သတ္ေသရန္ႀကံစည္မႈ ေအာင္ျမင္သြားျခင္းကလည္း ပိုမ်ားပါ တယ္။ HIV ေရာဂါပိုးရဲ႕ ေၾကာက္မက္ ဖြယ္ရာေကာင္းမႈကလည္း မိန္းမလ်ာ ေတြကိုေျခာက္လွန္႔ေနၿပီး စိတ္က်န္း မာေရးျပႆနာကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- သူနဲ႔လိင္ဆက္ဆံဖူးသူ၊ ပတ္ သက္ဖူးသူ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးဦးတြင္ HIV ပိုးရွိေနျခင္း၊ HIV ေၾကာင့္ ေသ ဆံုးျခင္းကို သိရသည့္အခါ ဒါမွမဟုတ္ သူကိုယ္တိုင္မွာ HIV ပိုးရွိေနတဲ့အခါ စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ခံစားရ ႏိုင္ပါတယ္။
ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဖာ္ျပရမလား
သူဟာ လိင္တူခ်င္း စံုမက္သူ တစ္ဦး (မိန္းမလ်ာ) ျဖစ္ေၾကာင္း အျခားသူေတြ မသိရွိေအာင္ ဖံုးထား ရတဲ့အခါ၊ သူ႔ရဲ႕အေၾကာင္းကို အျခား သူေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း သိေစခ်င္ ေပမယ့္ ေျပာရမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕ေန တာေတြဟာ မိန္းမလ်ာတစ္ဦး ခံစားရ ေလ့ရွိတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေလ့လာမႈေတြအရ မိန္းမလ်ာျဖစ္ ေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ ေနထိုင္သူဟာ ပုန္းကြယ္ေနသူေတြ ထက္ပိုၿပီးက်န္းမာေရးေကာင္းေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္း ေနထိုင္တဲ့အခါ ႀကံဳေတြ႕လာရ ႏိုင္တာေတြကို အဆိုးျမင္စိတ္နဲ႔ လက္ ခံရင္ ပုန္းကြယ္ေနသူထက္ စိတ္က်န္း မာေရး ျပႆနာပိုၿပီး ႀကံဳေတြ႕ရႏိုင္ ပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ပြင့္ပြင့္ လင္း လင္း ေနထငို ဖ္ ို႔ ဆံုး ျဖတၿ္ပီး တအဲ့ ခါ ခံႏိုင္ရည္ရွိဖို႔၊ အေကာင္းျမင္စိတ္ထား ရွိဖို႔၊ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ျမင္ေအာင္ တည္ ေဆာက္တတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
စိတ္က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ေစေအာင္ထိန္းသိမ္းထားရန္ ဘာလုပ္ရမလဲ
မိန္းမလ်ာတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေန႔စဥ္ ဘဝမွာ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ ဖိစီးမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ မိသားစုနဲ႔ မိတ္ေဆြေတြရဲ႕ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ လိုအပ္ပါတယ္။ မိသားစုနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းမ်ားထံမွ လူမႈ ေရးေထာက္ပံ့မႈ (အားေပးကူညီမႈ၊ အေဖာ္အေပါင္းျပဳေပးမႈ၊ ခင္မင္မႈ၊ ေမတၲာ) မရရွိခဲ့ရင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အတြင္း လူမႈေရး၊ အားကစား၊ ဘာ သာေရးနဲ႔ အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ပါ။ စိတ္က်န္းမာေရး ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ ေထာက္ပံ့မႈျပဳ လုပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ မိန္းမလ်ာမ်ား အထူးသျဖင့္ စိတ္က် ေရာဂါ၊ စိုးရိမ္ေသာကေရာဂါ၊ အျခား စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား ခံစား ေနရတဲ့ မိန္းမလ်ာမ်ားအတြက္ အထူး အသံုးဝင္ပါလိမ့္မယ္။
မိန္းမလ်ာအမ်ား စုဟာ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕တာေၾကာင့္ စိတ္က်န္းမာ ေရးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ကုသမႈကို မခံ ယူတာမ်ားပါတယ္။ မိန္းမလ်ာပဲျဖစ္ ျဖစ္၊ သာမန္လူပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္က်န္း မာေရးျပႆနာတစ္ခုခု ခံစားေနရၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ စိတ္က်န္းမာေရးဆရာဝန္ နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္။ အေကာင္းျမင္ စိတ္၊ အရွိကို အရွိအတိုင္း လက္သင့္ခံ တဲ့စိတ္၊ အမ်ားအက်ိဳးေဆာင္လိုေသာ ပရဟိတစိတ္မ်ားထားရွိျခင္း၊ အတတ္ ပညာ၊ အသိပညာမ်ားကို အၿမဲမျပတ္ ဆည္းပူးျခင္း၊ တက္တက္ျြကျြက ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနထိုင္ျခင္း၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းမ်ားကို အေကာင္းျမင္ စိတ္ထားေပးျခင္း၊ စိတ္က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ခုခု ရရွိလာခဲ့ရင္လည္း တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးကာ ကြ်မ္းက်င္သူႏွင့္ ကုသမႈခံယူျခင္းတို႔ျဖင့္ လက္ရွိဘဝကို အေကာင္းဆံုး ေက်ာ္ျဖတ္သြားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
By Health Digest
0 comments:
Post a Comment