ေမတၱာတရား ဆိုသည္မွာ ~ လပ္ကီးျမိဳ႕ေတာ္

ေမတၱာတရား ဆိုသည္မွာ......................

ေမတၱာ(အေဒါသ)တရားသည္ ေလာကတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းကိုေဆာင္ေသာ တရားပင္ျဖစ္၏။ ေမတၱာတရားျဖင့္ လႊမ္းျခံဳထားလွ်င္ (ေမတၱာစိတ္ျဖင့္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံေနလွ်င္) ကမၻာေလာက ၌လည္းေကာင္း၊ မိမိသႏၲာန္ရွိ တစ္လံမွ်ေသာ ခႏၶာေလာက၌လည္းေကာင္း ေအးခ်မ္းမႈကို ျဖစ္ေစ၏။ ေဒါသတရားသည္ ပူေလာင္ျခင္းကိုေပးျပီး ေမတၱာ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္တရားျဖစ္၏။ ေဒါသတရားေတြ ပြါးေနျပီဆိုလွ်င္ မိ
မိ၌လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔၌လည္းေကာင္း ပူေလာင္ ျပင္းျပေသာ ဆင္းရဲျခင္းတရားတို႔ကို စိတ္အစဥ္မွာေရာ၊ ကိုယ္အစဥ္မွာေရာ ခံစားရေတာ့၏။ ေဒါသေၾကာင့္ အျမင္မွန္တရားတို႔ကိုလည္း ကင္းေပ်ာက္ေစေပသည္။

လိုတာမရလွ်င္ မေက်နပ္သည့္အတြက္ ဆင္းရဲရ၏။ ရ,ထားတာကို မေက်နပ္ျပန္ေတာ့လည္း ဆင္းရဲရေပသည္။ “ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာေကာ ဒုေကၡာ၊ အပိေယဟိ သမၸေယာေကာ ဒုေကၡာ- လုိခ်င္ႏွစ္သက္တာေတြ မရရွိေတာ့ ဆင္းရဲရ၏။ မလိုခ်င္ မႏွစ္သက္တာေတြႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ေနရ ျပန္ေတာ့လည္း ဆင္းရဲရေပသည္။” အေၾကာင္းမွာ ရရွိထားသည့္ ဘ၀ကိုက ဒုကၡသစၥာတရား ျဖစ္ေနေပသည္။ ရတာမလို၊ လိုတာမရျခင္းကိုက ဒုကၡသစၥာနယ္တြင္ ျဖစ္ေနသည့္ ဓမၼသေဘာ တရားပင္ျဖစ္သည္။ ၎ကို ရခ်င္တာမရလို႔ ငိုေႂကြး၊ မရခ်င္တာေတြရလို႔ ပူေဆြးေနက ဒုကၡသစၥာနယ္၏ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ မနားတမ္းပင္ခံစားရေတာ့မည္။ ဤသို႔ပူေဆြးေနလွ်င္ ခံစားရင္း ေသသြားလိုက္ျဖင့္ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ အေသရပ္ႏိုင္ေတာ့ပါမည္နည္း။

မေက်နပ္မႈ(ေဒါမနႆ)တို႔သည္ တရားကိုယ္အားျဖင့္ ေဒါသျဖစ္၏။ ဘ၀မွာ မရႏိုင္သည့္ အရာကို ကိုယ္ရပိုင္ခြင့္မရွိလို႔ဟု ဆင္ျခင္ႏိုင္ျပီး ကိုယ့္ရပိုင္ခြင့္ရွိတာေလး ေက်နပ္ေရာင့္ရဲႏိုင္ ေအာင္ က်င့္ၾကံပြါးမ်ားျခင္းျဖင့္ ေအးခ်မ္းမႈကို ရယူႏိုင္ပါသည္။ ေအးခ်မ္းမႈကိုရရွိဖို႔္ ေမတၱာစိတ္ အစဥ္ျဖစ္ေနေအာင္ ႏွလံုးသြင္းက်င့္ၾကံရမည္။ ေမတၱာတရားသည္ က်ယ္၀န္းနက္႐ိႈင္းလွ၏။ အကန္႔အသတ္၊ အပိုင္းအျခားဟူေသာ နယ္နိမိတ္မ်ား မရွိေပ။ ထုိသို႔ ပိုင္းျခားကန္႔သတ္ထား ေသာ နယ္နိမိတ္မရွိဘဲ ေမတၱာတရား ပြါးမ်ားအားထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ေနာက္ဆံုး၌ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္ျပီး ထာ၀ရေအးခ်မ္းမႈသေဘာ မေသရာ အျမိဳက္ခ်မ္းသာကို ရရွိခံစားႏိုင္ ေၾကာင္း ေမတၱသုတ္ပရိတ္ေတာ္၌ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားဆံုးမထားေပသည္။

“မာတာ ယထာ နိယံပုတၱ၊ မာယုသာ ဧကပုတၱ မႏုရေကၡ။ ဧ၀မၸိ သဗၺဘူေတသု မာနသံ ဘာ၀ေယ အပရိ မာဏံ။”
မာတာ- အမိသည္၊ နိယံပုတၱ- မိမိကို မွီ၍ျဖစ္ေသာ၊ ဧကပုတၱံ- တစ္ေယာက္တည္းေသာသား ကို၊ အာယုသာ- အသက္ေၾကာင့္၊ မႏုရေကၡ ယထာ- အဖန္တလဲလဲ ေစာင့္သကဲ့သို႔၊ ဧ၀မၸိ- ထို႔ အတူလွ်င္၊ သဗၺဘူေတသု- ခပ္သိမ္းေသာသတၱ၀ါတို႔၌၊ အပရိမာဏံ- အတုိင္းမသိေသာ၊ မာနသံ- ေမတၱာစိတ္ကို၊ ဘာ၀ေယ- ပြါးေစရာ၏။ (မိခင္က မိမိ၏ရင္၌လြယ္၍ဖြားျပီး တစ္ဦး တစ္ေယာက္တည္းရွိေသာသားကို အသက္တမွ် ခ်စ္ခင္ကာ ထာ၀စဥ္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ ေသာ ေမတၱာစိတ္ ထားသကဲ့သို႔ အျခားေသာသူတို႔ကိုလည္း အတိုင္းမသိေသာေမတၱာစိတ္ ထားရာ၏။)

ေမတၱာစိတ္ထား အစဥ္ေမြးျမဴႏိုင္ေအာင္ တစိုက္မတ္မတ္ က်င့္ယူရမည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အာ႐ံုတရားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေဒါသတရားေတြကို ထိန္းရ ပါမည္။ ေယာနိေသာ မနသိကာရ- အသင့္အတင့္အမွန္အတိုင္း ႏွလံုးသြင္းႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရေပမည္။ ကိုယ္က အျခားသူတို႔လို ေကာင္းေကာင္းမ၀တ္ႏိုင္၊ ေကာင္းေကာင္း မစားႏိုင္၊ အဆင့္အတန္းျမင့္ျမင့္မေနႏုိင္ျခင္းကို အေၾကာင္းအရင္း အမွန္မျမင္ႏိုင္ဘဲ သည္းမခံ ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ “အူမ,ေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္တာ”ဟု တလြဲေတြး အယူမွားျပီး သီလပ်က္၍ စီးပြါးမရွာသင့္။ မိမိ သီလမရွိျခင္းကို အျပစ္ကိုဖုံးကြယ္သည့္ အ၀ိဇၨာ (ေမာဟ)ေၾကာင့္ သီလ ရွိသူတို႔အား ေစာ္ကားေမာက္မာတတ္သည့္ ေဒါသတရားေတြ၊ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ၊ ရည္ရြယ္ ထားတာေတြက မေအာင္ျမင္၊ မွန္းထားသည့္အတိုင္း ျဖစ္မလာသည့္အခါ (ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ၾကံဳေတြ႔ေနရတာေတြက ကိုယ္စိတ္အလိုက် မျဖစ္သည့္အခါ) ေပါက္ကြဲထြက္လာတတ္သည့္ ေဒါသတရားေတြ၊ ေနပူျပန္ေတာ့ ေနၾကီးနဲ႔ပူလိုက္တာ၊ ပူလိုက္အိုက္လိုက္တာ လြန္ပါေရာ၊ မိုးရြာေတာ့လည္း ဒီမိုးနဲ႔ အခ်ိန္အခါမဟုတ္၊ ရြာပဲရြာႏိုင္လြန္း၊ သြားလို႔မေကာင္း၊ လာလုိ႔ မေကာင္းလိုက္တာ၊ အနံ႔အသက္ မေကာင္းသည့္ေလကို ႐ွဴမိေတာ့လည္း အနံ႔ၾကီးနဲ႔ ဆိုးလိုက္ တာ၊ အံေတာင္အံခ်င္တယ္ဟူ၍ ေပါက္ကြဲထြက္ေပၚလာေသာ ေဒါသတရားေတြ၊ တစ္ခါလာ လည္း ဒီဟင္း၊ တစ္ခါလာလည္း ဒီထမင္းဟူ၍ ဟင္းေကာင္းေကာင္း ခ်က္မထားလို႔ ဟင္းခ်က္သည့္ မိခင္ကိုပင္ ဆူေအာက္၊ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးေသာဇနီးသည္ကို ေငါက္ငန္းတတ္ျပီး အရသာရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္မထားသည့္ အိမ္ေဖာ္ေက်းကၽြန္တို႔ကိုလည္း ေအာ္ဟစ္ ေမာင္းထုတ္တတ္ေသာ ေဒါသတရားေတြသည္ မိမိကိုယ္ကုိလည္းေကာင္း၊ အျခားသူတို႔ကို လည္းေကာင္း ပူေလာင္ရေတာ့၏။ ထုိသို႔ မေက်နပ္ဖြယ္ဟု ႏွလံုးသြင္းေနလွ်င္ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရစေသာ တရားေလးပါးတို႔ႏွင့္ ေန႔စဥ္ရန္ျဖစ္၍သာ ေနရေတာ့မည္။

ထိုသို႔ ေဒါသစိတ္မ်ား မျဖစ္ေပၚေအာင္ စိတ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ရေပသည္။ အမွန္အတိုင္းျမင္ ႏိုင္ေအာင္၊ အေကာင္းဘက္ကျမင္ႏိုင္ေအာင္ ပညာျဖင့္ ဆင္ျခင္ရေပသည္။ အာ႐ံုတရားတို႔ အေပၚတြင္ မႏွစ္သက္စရာ၊ မၾကိဳက္သည့္အရာဟု ျမင္ေနျခင္းသည္ ေဒါသကိေလသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာအျမင္ျဖစ္၏။ အာ႐ံုကို အာ႐ံုဟုသာသိလိုက္လွ်င္ ေဒါသျဖစ္စရာလည္း မဟုတ္၊ ေလာဘျဖစ္စရာလည္း မဟုတ္ေတာ့ေပ။ “သဘာ၀ဟာ သဘာ၀ပါ”ဟု မွတ္ယူ ႏိုင္လွ်င္ အမွန္ျမင္ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းႏိုင္ေပသည္။ ထိုသို႔ ေမတၱာစိတ္ေလးျဖစ္ေအာင္ က်င့္ၾကံႏိုင္လွ်င္ အျခားသူတို႔ကို ထိခိုက္မိျခင္း၊ မိမိကိုယ္ကို ပူေလာင္ျခင္းမ်ိဳး မရွိေတာ့ေပ။

ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ လာဘ္ရ မရ၊ ႐ံႈ႕ခ် ေျမွာက္စား၊ နည္းမ်ား ျခံရံ၊ သုခံ ဒုကၡာ စေသာ ေလာကဓံတရားတို႔ကို ရန္သူၾကီးသဖြယ္ သေဘာထားျပီး နပန္းလံုး သတ္ပုတ္မည္ဆိုပါက လည္း သူက အားေကာင္းေမာင္းသန္သည့္ ခြန္အားအျပည့္ႏွင့္ လူသတ္ေယာက်္ားရွစ္ဦး၊ ကိုယ္က တစ္ေယာက္တည္း- ခြန္အားမရွိ၊ အစားမစားရဘဲ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံထားရသည့္ ရာဇ၀တ္သား ေယာက်္ားပမာ မည္သို႔မွ် ေအာင္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ေလာကဓံတရား တို႔ကို မေက်နပ္လို႔ ေဒါသျဖင့္ နပန္းလံုးသတ္ပုတ္ေနတိုင္း ကိုယ္ကခ်ည္း အ႐ံႈးျဖစ္ေနသည္ကို သတိရွိရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကဓံတရားေတြေၾကာင့္ ေဒါသမျဖစ္ေပၚႏိုင္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္း က်င့္ၾကံရမည့္နည္းမွာ- “လာဘ္ရ မရ၊ ႐ံႈ႕ခ် ေျမွာက္စား၊ နည္းမ်ား ျခံရံ၊ သုခံ ဒုကၡာ ဤရွစ္ျဖာေၾကာင့္ ေဒါသတည္းျမဴ မရွိမူ မွတ္ယူ မဂၤလာ။” ဟူ၍ျဖစ္၏။

ကုိယ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အျခားသူတို႔ကိုပါ ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစသည့္ ၀ီတိကၠမေဒါသေတြ၊ ကိုယ္စိတ္အလိုမက်တိုင္း စိတ္ထဲမွာေသာင္းက်န္းေနတတ္သည့္ ပရိယု႒ာနေဒါသေတြ၊ အခါအခြင့္သင့္သလို မေက်နပ္မႈေလးေတြေပၚလာသည့္ အႏုသယေဒါသေတြက တစ္လည့္ျပီး တစ္လွည့္၊ တစ္မ်ိဳးျပီးတစ္မ်ိဳး ႏွိပ္စက္ေနတတ္ေပသည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ကိေလသာ ေဒါသသူခိုးကို အိမ္ရွင္ သတိပညာျဖင့္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္ေပးရာ၏။ သူခိုးသည္ အိမ္ရွင္ျမင္လွ်င္ ေၾကာက္အားလန္႔အားႏွင့္ ေျပးသကဲ့သို႔ ေဒါသျဖစ္မွန္း သတိပညာျဖင့္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္လိုက္ ပါက အျပီးတိုင္ မပယ္သတ္ႏိုင္ေသးေတာင္မွ တဒဂၤ ပယ္သတ္ျငိမ္းေအးႏိုင္၏။ အႏုသယ ေဒါသကိေလသာကို အျပီးတိုင္ပယ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ကလည္း အနာဂါမိမဂ္ဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္မွ ပယ္သတ္ႏိုင္ေပသည္။

ေဒါသတရားသည္ စိတ္ဓာတ္ကို က်ဥ္းေျမာင္းၾကပ္တည္းေစ၏။ ေဒါသဓာတ္ခံ အားၾကီးသူ သည္ အေပၚယံၾကည့္၍ စိတ္ဆိုးတတ္၏။ ဥပမာအားျဖင့္ လူတစ္ဦးသည္ ေရကန္ကို ေတြ႔သည့္အခါ ေရေပၚတြင္ျမင္ေနရေသာ ေရညွိေရေမွာ္တို႔ကိုၾကည့္၍ စိတ္ဆိုးေပသည္။ ေရဆာလို႔ ေရကို မေသာက္ႏိုင္ျဖစ္၏။ အျခားသူတစ္ဦးကေတာ့ ေရေပၚက ေရညွိေရေမွာ္တို႔ကို ဖယ္၍ ေအာက္တြင္ရွိေသာ ေရၾကည္ကိုျမင္ေအာင္ၾကည့္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေရေမွာ္ကိုဖယ္၍ ေအာက္၌ရွိေသာေရၾကည္ကို ေသာက္သံုးျပီး အေမာကိုေျပေစ၏။

ထိုသူႏွစ္ဦး၏ ျခားနားျခင္းမွာ အျမင္မတူညီျခင္းပင္ျဖစ္၏။ မနာပ ဘာ၀ ဒႆန- အေကာင္း ဘက္က ၾကည့္ျခင္းႏွင့္ အမနာပ ဘာ၀ ဒႆန- အဆိုးဘက္ကၾကည့္ျခင္းဟူေသာ အျမင္ မတူညီမႈပင္ျဖစ္သည္။ မနာပ ဘာ၀ ဒႆန ရွိသူက အေျပာဆိုးျပီး အလုပ္ေကာင္းသူကို ျမင္လွ်င္ “ဒီလူကေတာ့ေဟ၊ အေျပာသာဆိုးတာ အလုပ္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းတယ္”ဟူ၍ ခ်ီးက်ဴးျပီး ေက်းဇူးတင္ႏိုင္၏။ အလုပ္ဆိုးေပမယ့္ အေျပာေကာင္းသူကို ေတြ႔ျပန္ေတာ့လည္း “အင္း ဒီလူက်ျပန္ေတာ့လည္း အလုပ္သာဆိုးတာ အေျပာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္”ဟူ၍ ခ်ီးမြမ္းျပီး ေက်းဇူးတင္ႏုိင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေမတၱာစိတ္ကေလး ျဖစ္ေနေအာင္ က်င့္ၾကံရမည္မွာ-
ႏွစ္သက္စရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ၊
ေက်နပ္စရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ၊
ၾကည္ႏူးစရာ ေရြးရွာ ေမတၱာ
အစဥ္ျဖစ္ေနေအာင္ မနာပ ဘာ၀ ဒႆနျဖင့္ ေဒါသမျဖစ္ေပၚေအာင္ က်င့္ၾကံရေပသည္။

ဤေနရာတြင္ ဘာသာျခားတို႔အား ေမတၱာစိတ္ထားျပီး ဆရာေတာ္ အရွင္ဇ၀န(ေမတၱာရွင္-ေရႊျပည္သာ) ဆံုးမထားေသာ ဆုံးမစကားေလးကို ေဖာ္ျပခ်င္ပါသည္။ “ေရာဂါတစ္ခုခု ျဖစ္ေနသူသည္ သူ႔လူမ်ိဳးေဖာ္စပ္ေသာ ေဆးမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အျခားလူမ်ိဳးေဖာ္စပ္ေသာ ေဆးေကာင္းကုိေတြ႔ေသာ္လည္း မေသာက္ဘူးဆိုလွ်င္ ေရာဂါမေပ်ာ္႐ံုသာရွိ၏။ ထို႔အတူ ၀ိပႆနာတရားကို မိမိတို႔ကိုးကြယ္ေသာဘုရားကျပေသာ တရားမဟုတ္၍ 'မက်င့္ႏိုင္' ဟုဆိုလွ်င္ ကိေလသာေရာဂါ မေပ်ာက္႐ံုသာရွိ၏။” ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္နည္းသည္ ဘုရားရွင္တစ္ဆူ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္မွသာ နားၾကားသိရွိခြင့္ရသည့္နည္းျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာတြင္း လူျဖစ္တုန္းေလး ၾကံဳေတြ႔ြခြင့္ရျခင္းျဖစ္သည္။ ၾကံသကာအရသာသည္ တ႐ုတ္ စားလည္းခ်ိဳသည္။ ျမန္မာစားလည္းခ်ိဳသည္။ ကုလားစားလည္းခ်ိဳသည္။ မည္သည့္လူမ်ိဳး စားစား ခ်ိဳေသာအရသာကိုသာ ခံစားရ၏။ ထု႔ိအတူ ၀ိပႆနာတရားက်င့္စဥ္၊ ေမတၱသုတ္ ပရိတ္ေတာ္လာ အားထုတ္နည္းတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ခံယူထားသူတို႔အတြက္သာ ဘုရားရွင္ ေဟာထားခဲ့ျခင္းမဟုတ္ေပ။ ဘုရားတရားမွန္သမွ်တို႔သည္ သတၱ၀ါအားလံုးအတြက္ ေဟာၾကားခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားေသာနည္းမ်ားကို မည္သည့္လူမ်ိဳး၊ မည္သည့္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေစ လိုက္နာက်င့္ၾကံသူအားလံုး စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကို ျဖစ္ေစျပီး အို နာ ေသ ကင္းသည့္ အမတဓာတ္ျမတ္ကို ရရွိခံစားႏိုင္ၾကမည္ကုိ ယံုၾကည္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္သင့္ေပသည္။

ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းမည့္ေယာဂီသည္ အျမဲက်င့္ၾကံေနရမည္မွာ-
(၁) သေကၠာ စ- ေကာင္းစြာျပဳျခင္းငွါ တတ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၂) ဥဇု စ- ေျဖာင့္မတ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၃) သုဟုဇု စ- လြန္စြာေျဖာင့္မတ္သည္လည္းေကာင္း
(၄) သု၀ေစာ စ- ပညာရွိတို႔ ဆိုဆံုးမလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၅) မုဒု စ- ႏူးညံ့သည္လည္းေကာင္း၊
(၆) အနတိမာနိ စ- ေထာင္လႊားတက္ႂကြေသာ မာန္မာန မရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၇) သႏၲဳႆေကာ စ- ေရာင့္ရဲလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၈) သုဘေရာ စ- ေမြးျမဴလြယ္သည္လည္းေကာင္း၊
(၉) အပၸ ကိေစၥာ စ- နည္းေသာအမႈကိစၥ ရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၀) သလႅဟုက၀ုတၱိ စ- ေပါ့ပါးေသာအသက္ေမြးျခင္း ရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၁) သႏၲိႁႏၵိေယာ စ- ျငိမ္သက္ေသာ ဣေႁႏၵရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၀) နိပေကာ စ- ရင့္က်က္ေသာပညာရွိသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၁) န အပၸ ဂေဗၻာ စ- မၾကမ္းတမ္းသည္လည္းေကာင္း၊
(၁၂) ကုေလသြ အနႏုဂိေဒၶါ စ- ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းအစြဲကင္းျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊
အျမဲရွိေနရမည္ျဖစ္သည္။ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းသည့္သူသည္ ထိုသို႔ေသာ စိတ္ေနသေဘာ ထားမ်ား ရွိႏွင့္ေနရမည္ျဖစ္သလို ေမတၱာစိတ္မ်ားျဖင့္ ထံုမႊမ္းေနျပီဆိုလွ်င္လည္း ထိုသို႔ေသာ စိတ္ေနသေဘာထားမ်ား လြယ္ကူစြာေမြးျမဴႏိုင္သြားျပီျဖစ္၏။

တဖန္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းမည့္သူသည္ “နစ ခုဒၵ မာစေရ ကိဥၥိ၊ ေယန ၀ိညဴ ပေရ ဥပ ၀ေရယ်ံဳ- ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ႕အပ္ေသာ အမႈမွန္သမွ်တို႔ကို အနည္းငယ္ေလးမွ် မျပဳက်င့္အပ္ေပ။” မျပဳလုပ္အပ္ေပ။ မေကာင္းမႈဟူသည္ ဆိတ္ကြယ္ရာဟူ၍ မရွိ။ မိမိကိုယ္ကို မိမိသိ၏။ သူတစ္ပါးအား ညာလိုရသည္၊ မိမိကိုယ္ကိုေတာ့ ဘယ္လိုမွ ညာ၍မရႏိုင္ေပ။ မေကာင္းမႈ မွန္သမွ်တို႔ကို နည္းနည္းေလးပဲဟူ၍ မထီမဲ့ျမင္ မျပဳမိေစရာ။ အၾကီးဆံုးေသာ အရာတို႔သည္ နည္းနည္းေလးမ်ား ေပါင္းစုထားျခင္းသည္သာျဖစ္၏။ အၾကီးမားဆံုးေသာ အေဆာက္အအံုၾကီးသည္ အက္တမ္စေသာ အမႈန္ကေလးမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစုထားသည့္ ျဒပ္၀တၳဳၾကီးသာျဖစ္သည္။

ေမတၱာစိတ္ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ရာ၌ (၃)မ်ိဳးရွိ၏။ ပို႔ေမတၱာ၊ ပြါးေမတၱာ၊ ထားေမတၱာတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ “သတၱ၀ါအားလံုး ေဘးရန္ကင္းၾကပါေစ၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ကင္းၾကပါေစ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း ကင္းၾကပါေစ၊ မိမိ၏ ခႏၶာ၀န္ကို က်န္းက်န္းမာမာ၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာျဖင့္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ပါေစ၊ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာ အနႏၲစၾကာ၀ဠာရွိ သတၱ၀ါတို႔ကို ခ်မ္းသာၾကေစပါေစ၊ ရွည္တိုအလတ္ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱ၀ါ၊ ျမင္အပ္မျမင္အပ္အစရွိသည့္ သတၱ၀ါမ်ား ခ်မ္းသာၾကပါ ေစ အစရွိသည္ျဖင့္ ႏႈတ္ျဖင့္ အာ႐ံုျပဳရြတ္ဆိုပို႔သေနျခင္း”သည္ ပို႔ေမတၱာ၊ တစ္စိတ္ တစ္အာ႐ံု ျဖင့္တည္ျပီး စိတ္ျဖင့္သာ အာ႐ံုျပဳ၍ သမၼထကမၼ႒ာန္းစီးျဖန္းေနျခင္းသည္ ပြါးေမတၱာ၊ အျခား သတၱ၀ါတို႔၏အက်ိဳးကို လိုလားျပီး၊ အျခားေသာသတၱ၀ါတို႔၏ခ်မ္းသာကို အလိုရွိျပီး ကာယကံ ေျမာက္ ျပဳမူဆက္ဆံေနထိုင္ျခင္း၊ သတၱ၀ါအမ်ား ခ်မ္းသာေၾကာင္းအလုပ္တို႔ကို ကာယ၊ ဉာဏ၊ ၀ီရိယတို႔ျဖင့္ အားထုတ္ျခင္းသည္ ထားေမတၱာျဖစ္၏။

ထားေမတၱာရွိဖို႔မွာ အခက္ခဲဆံုးျဖစ္သည္။ သတၱ၀ါတို႔အား ေမတၱာပို႔သျခင္း၊ ေမတၱာစိတ္ ေတြျဖစ္ေနေအာင္ ပြါးမ်ားေနျခင္းကို လူတိုင္းလုပ္ႏိုင္ၾကေသာ္လည္း အခ်င္းခ်င္း ေမတၱာထား ျပီး ဆက္ဆံဖို႔၊ ျပဳမူဖို႔၊ ေမတၱာထားျပီး သူတစ္ပါးအက်ိဳးကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔အတြက္ မွာ ခႏၲီစ- သည္းခံျခင္းတရားျဖင့္ အျမဲယွဥ္တဲြထားႏိုင္မွ ေမတၱာထားႏိုင္ေပသည္။ သတၱ၀ါ အမ်ား၏အက်ိဳးကို ကာယကံေမတၱာထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ မိမိ၏အခ်ိန္ကိုလည္းေပးႏိုင္ရမည္။ မိမိ၏ဥစၥာကိုလည္း စြန္႔လႊတ္ႏိုင္ရမည္။ ရသမွ်ႏွင့္လည္း ေရာင့္ရဲႏိုင္ရမည္။ ေလာကဓံအမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုလည္း ၾကံ႕ၾကံ႕ခံႏိုင္ရပါမည္။

ထားေမတၱာ က်င့္ၾကံႏိုင္ဖို႔ မိမိ၏အက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာကို သူတစ္ဦးက ဖ်က္ဆီးလိုက္လွ်င္ ထိုသူ႔အေပၚ၌ ေမတၱာထားျပီး သူ႔ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔၊ ျပဳမူေနထိုင္ေပးဖို႔ စြမ္းႏိုင္ရပါမည္။ မနာလို၊ ၀န္တုိေသာစိတ္မ်ား မည္သူ႔အေပၚမွ် မထားရေပ။ “သင္ေကာင္းလွ်င္ ကၽြႏု္ပ္ မဆိုးပါ။”ဆိုလွ်င္ “သင္ဆိုးလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္လည္း ဆိုးရပါလိမ့္မည္။”ဟူ၍ ျဖစ္သြားပါမည္။ ထိုသို႔တုန္႔ျပန္လွ်င္ ထားေမတၱာ ပ်က္သြားေပသည္။ ထားေမတၱာက်င့္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ “သူက ေကာင္းေကာင္း၊ မေကာင္းေကာင္း၊ ကိုယ္ကေကာင္းေအာင္ က်င့္ရမည္။ သူကေတာ္ေတာ္၊ မေတာ္ေတာ္ ကိုယ္က ေတာ္ေအာင္က်င့္ရေပမည္။” ထိုကဲ့သို႔ ဘုရားအေလာင္းေတာ္တို႔၏ ေမတၱာစိတ္မ်ိဳး၊ ပါရမီရွင္ၾကီးမ်ား၏ ေမတၱာစိတ္ထားမ်ိဳး ေမြးျမဴႏိုင္ေအာင္ က်င့္ၾကံရေပမည္။