ရွက္ရွက္ လို့ေခၚတဲ႕ မိန္းမကိုယ္ မွာ ျဖစ္တဲ႕ ကင္ဆာေတြဟာ မ်ိဳးပြား
အဂၤါနဲ့ ဆိုင္တဲ႕ ကင္ဆာ ေတြအား လံုး ထဲမွာ တကယ္ တမ္းက်ေတာ႕အျဖစ္ အနည္းဆံုး
ကင္ဆာ တစ္မ်ိဳးေပါ႕။ အားလံုးရဲ႔ ၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းေလာက္ပဲရွိတယ္လို့
ဆိုၾကတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင္႕ကေတာ႕ အသက္ႀကီး ႀကီးအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ
ပိုျဖစ္ၾကတယ္။
အ မ်ားဆံုးေတြ႔ရတတ္တဲ႕ အသက္အပိုင္း အျခားက ၅၀ နဲ့ ၇၅ ႏွစ္ၾကားမွာလို့ ဆိုၾကေတာ႕ အေတြ႔အမ်ားဆံုးပွ်မ္းမွ်အ သက္ကေတာ႕ ၆၀ လို့ေဆးစာအုပ္ေတြထဲ မွာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ႕ အစ္ကို တို့ေတြ႔ႀကံဳေနရ တဲ႕ ျပင္ပ လက္ေတြ႔ ကမၻာႀကီးမွာေတာ႕ ဒီကင္ ဆာကို အသက္သိပ္မႀကီးေသးတဲ႕အမ်ိဳး သမီးလတ္လတ္ေတြ အငယ္ေတြမွာ တစ္စတစ္စပိုၿပီးေတြ႔ေနၾကရၿပီ။
ဒါ ဘာ ေၾကာင္႕လဲ။ ဘာေၾကာင္႕အသက္ငယ္ငယ္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ဒီကင္ဆာဟာပိုၿပီးျဖစ္ ျဖစ္လာၾကရတာလဲ။ ဒီအေၾကာင္းရင္းကို ညီမေလးကို သိပ္ကိုေျပာျပခ်င္မိတယ္။ ဒီလိုေလ ညီမရဲ႔ မိန္းမကိုယ္ကင္ ဆာဘာေၾကာင္႕ ဘယ္လိုလူေတြမွာပိုၿပီး ဖစ္ရတာလဲဆိုေတာ႕ ေမးခြန္းရဲ႔အေျဖကို ႀကိဳးစားရွာေဖြၾကေတာ႕သူတို့ရဲ႔တရားခံဟာ ပံုစံႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ခဲ႕ၾကရတယ္။
တစ္မ်ိဳးကေတာ႕ အသက္ႀကီးႀကီးအမ်ိဳးသ မီးအဘြားႀကီးေတြမွာျဖစ္တတ္တဲ႕ပံုစံ၊ မိန္း မကိုယ္ရဲ႔အေရျပားဆဲလ္ေလးေတြထဲမွာ ပံုမမွန္တဲ႕ေျပာင္းလဲမႈေလးေတြကေနစၿပီး ျဖစ္လာတတ္သတဲ႕။ ညီမေလးမွတ္မိ လားမသိဘူး။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အေၾကာင္းေျပာတုန္းက ကင္ဆာမျဖစ္ ခင္အႀကိဳအဆင္႕ VIN (Vulva Intraepithelial Neoplasia) ရွိတယ္။ မိန္းမကိုယ္မွာ ယားယံလာသလိုလို၊ အေရာင္ေတြေျပာင္းၿပီး ထူထဲလာေစသလို လိုျဖစ္ေစတတ္တဲ႕ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးက လည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္ႏွစ္ေတြ ၾကာလာတဲ႕ အခါမွာ ကင္ဆာအျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲသြား ေစတဲ႕ အႀကိဳအဆင္႕ပဲျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ မိန္းမကိုယ္အေရျပားမွာ ယားယံေနရင္ အျဖဴေရာင္အကြက္ေတြ အေရာင္ေျပာင္း လဲလာတာ။
ထူထဲလာလာတာမ်ိဳးေတြ သတိျပဳမိမယ္ဆိုရင္မေပါ႕ဆဘဲ ဆရာဝန္ ကိုေသခ်ာျပသၿပီး စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ သင္႕တဲ႕အေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္တယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳး တရားခံကေတာ႕ အစ္ကိုအထူးဂ႐ုျပဳၿပီး အေရးတႀကီး ေျပာျပခ်င္တဲ႕ကိစၥပါပဲ။ အစ္ကိုခုနကေျပာ ခဲ႕တယ္မဟုတ္လား။ ဟိုးအရင္တုန္းက အသက္ႀကီးႀကီး အဘြားႀကီးေတြမွာပဲျဖစ္ တဲ႕ေရာဂါဟာ အခုအသက္ငယ္ငယ္မိန္း မအရြယ္ေတြမွာပိုပိုၿပီးျဖစ္လာတဲ႕ ကိစၥ ဆိုတာေလ။ အဲဒီတရားခံကေတာ႕ HPV (Human Papilloma Virus)မိန္းမကိုယ္ အသားမွာ ျြကက္ႏို့လို့ေခၚတဲ႕ Genital warts ေအဖုအဖုေလးေတြ ျဖစ္ေစတဲ႕ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးတစ္မ်ိဳးပါပဲ။
ညီမေလးေရ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာမွာတုန္းက အစ္ ကိုေျပာျပခဲ႕တဲ႕ တရားခံ HPV ဆိုတဲ႕ အေၾကာင္းမွတ္မိေသးရဲ႔လား။ နာမည္တူ၊ ပံုစံတူ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြဟာ ကင္ဆာ ေတြျဖစ္ေစတဲ႕ တရားခံေတြျဖစ္တယ္။ တစ္ခုပဲ ဒီဗိုင္းရပ္ရဲ႔အမ်ိဳးအစားေတြေတာ႕ နည္းနည္းကြဲလြဲတာေပါ႕။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ႕ HPV က Type 16-18။ မိန္းမကိုယ္ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ႕ဗိုင္း ရပ္စ္ HPV က Type 6-8 အဲဒီလို နည္းနည္းကြာျခားတယ္။ ဒါေပမဲ႕ သူတို့ေတြမွာ တူညီတဲ႕အ ခ်က္ေတြကေတာ႕ လိင္ဆက္ဆံရာမွတစ္ ဆင္႕တစ္ဦးကိုတစ္ဦးကူးစက္တတ္တာပဲ။ ဒီကင္ဆာဟာ အျခားကူးစက္တတ္တဲ႕HSV (Herpes Simplex) ဗိုင္းရပ္စ္ေတြနဲ့ လည္း ဆက္စပ္ေနတယ္။
ဒါတင္မက လိင္အဂၤါေတြမွာ အဖုအက်ိတ္အနာေတြ ျဖစ္တဲ႕ Granuloma inguinales lymphogranuloma venereum စတဲ႕ေရာဂါ ရွင္ေတြမွာ ဒီလိုကင္ဆာမ်ိဳးပိုၿပီးျဖစ္ႏိုင္ ေျခရွိသတဲ႕။ ကိုင္းအခုဆိုဘာေၾကာင္႕ ဒီကင္ဆာ ဟာအသက္ငယ္ငယ္အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားလာၾကတယ္ဆိုတဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကိုသိၿပီမဟုတ္လား။ ဒီလို လိင္ကတစ္ဆင္႕ ကူးစက္တဲ႕ေရာဂါပိုးေတြ ေၾကာင္႕ မိန္းမကိုယ္အေရျပားမွာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လာၿပီး ဒီကတစ္ ဆင္႕ ကင္ဆာေတြျဖစ္လာေတာ႕တာေပါ႕။ ဒါေၾကာင္႕ အစ္ကိုက ဒီကင္ဆာကို ကာကြယ္ဖို့ဆိုရင္ လိင္ကတစ္ဆင္႕ကူးစက္ ေစတတ္တဲ႕ ေရာဂါပိုးေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ဖို့ လိုအပ္ေၾကာင္း ညီမကတစ္ဆင္႕ျပည္သူ ေတြကိုေျပာျပခ်င္တာ လိင္အေပ်ာ္အပါး ေရွာင္ရွားဖို့၊ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ေတြမမ်ားဖို့။
တကယ္လို့မေရွာင္ရွားႏိုင္ရင္ေတာ႕ ကြန္ဒံုး ကိုသံုးဖို့ စတဲ႕စတဲ႕ဆင္ျခင္ရမယ္႕အခ်က္ ေတြကို သိနားလည္ေစခ်င္တာ။ ဒါတင္မကဘူး။ ဒီကင္ဆာဟာ စီး ကရက္ေသာက္တဲ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္တယ္။ ၿပီးေတာ႕ တစ္ကိုယ္ ေရသန့္ရွင္းေရးအားနည္းတဲ႕လူေနမႈ အဆင္႕ အတန္းနိမ္႕က်ႏြမ္းပါးသူေတြမွာ ပိုျဖစ္ တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ကင္ဆာေရာဂါ ေဘးအႏၱရာယ္နည္းေစခ်င္ရင္ ေဆးလိပ္ စီးကရက္ေတြမေသာက္ဖို့ တစ္ကိုယ္ေရ သန့္ရွင္းေရးဂ႐ုစိုက္ဖို့လိုအပ္တယ္ ညီမ ေရ။ မိန္းမကိုယ္မွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတတ္ တဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြကိုေျပာျပၿပီးၿပီမို့ ဒီေရာဂါရွင္မွာ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျပ တတ္တယ္ဆိုတာ ဆက္ေျပာျပမယ္ေနာ္ ဒါမွသာ မမိမွာမေတာ္တဆ ဒီလိုေရာဂါ လကၡဏာေတြ ျဖစ္ေပၚလာရင္သတိျပဳမိ တယ္။
သံသယနဲ့ေစာင္႕ၾကည္႕ၿပီး ဆရာဝန္ ဆီ အျမန္ဆံုးျပသႏိုင္မယ္မဟုတ္လား။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ မိမိရဲ႔ မိန္းမကိုယ္က ယားယံမယ္။ နာက်င္သလို ပူစပ္ပူေလာင္ျဖစ္သလိုခံစားရမယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ မိန္းမကိုယ္ကို ေသခ်ာ ၾကည္႕ရင္ အေရျပားမွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေတြ႔ရမယ္။ အနာလိုလို၊ အဖုအက်ိတ္ လိုလို၊ ျြကက္ႏို့လိုလိုပံုစံေတြ႔ရင္ သတိထား ရမယ္။ အဖ်ားေတြလန္ထြက္ေနတဲ႕ အနာပံုစံျဖစ္တတ္တယ္။ ေဂၚဖီပန္းလိုလို ပံုမမွန္တဲ႕ အဖုအက်ိတ္ေတြရွိတတ္တယ္။ အနာကေနျဖစ္လာရင္လည္း အနာမညီ မညာနဲ့ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖစ္တတ္တယ္။ အနာက ေန အဆင္မသင္႕ရင္ ေသြးထြက္တတ္ တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ အမ်ိဳးသမီးတစ္ ေယာက္အထူးသျဖင္႕ ေသြးဆံုးၿပီးတဲ႕အမ်ိဳး သမီးတစ္ေယာက္ပံုမမွန္ေသြးဆင္းလာရင္ ဒီကင္ဆာေၾကာင္ကလည္း ျဖစ္တတ္ တယ္လို့ အၿမဲသံသယထားၿပီးၾကည္႕ရ တယ္။ ညီမေရ။ အနာဟာေသြးထြက္ တတ္႐ံုမကဘူး။ ေရာဂါပိုးေတြဝင္ေရာက္ တတ္တယ္။
အဲဒီလိုေရာဂါပိုးဝင္ေရာက္ ရင္ အနာရင္းသလိုျဖစ္ၿပီး အနာကေန ျပည္ေတြ၊ ေသြးပုပ္ေတြထြက္ႏိုင္တယ္။ အနံ့ဆိုးေတြထြက္တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ ပုပ္ေစာ္နံတဲ႕အနာ မိန္းမကိုယ္မွာေပါက္ေန ရင္ မေပါ႕ဆရဘူး။ ဆရာဝန္နဲ့ျပသၿပီး လိုအပ္သလို အစစ္ေဆးခံဖို့လိုအပ္တယ္။ ဆရာဝန္ကလည္းေသခ်ာစမ္းသပ္ရ မယ္။ မသကၤာတဲ႕ အနာအဖုအက်ိတ္ေတြ႔ တိုင္း အသားစယူၿပီးဓာတ္ခြဲခန္းကိုပို့လို စစ္ေဆးၾကည္႕ရမယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္မွန္း ေသခ်ာၿပီဆိုရင္ေတာ႕ စနစ္တက် ေဆးကု ဖို့လိုတာေပါ႕။ အဲဒီအခါ ဒီေရာဂါဘယ္ ေလာက္ပ်ံ႔ႏွံ့ေနၿပီလဲ။ အဆင္႕ဘယ္ ေလာက္ေရာက္ေနၿပီလဲဆိုတာ ေသခ်ာစစ္ ေဆးဖို့လိုတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ဒီကင္ဆာရဲ႔ ပ်ံ႔ႏွံ့ပံုပ်ံ႔ႏွံ့နည္းေတြကိုလည္း သိဖို့လိုတယ္။
ဒီေရာဂါပ်ံ႔ႏွံ့တဲ႕ အဓိကလမ္းေၾကာင္း ဟာျပန္ရည္ေၾကာ (L[phaticSpread) ေတြကတစ္ဆင္႕ လင္႕အက်ိတ္ေတြကို ပ်ံ႔ ႏွံ့တဲ႕လမ္းျဖစ္တယ္။ ပထမဆံုး ပ်ံ႔ႏွံ့တဲ႕ ေနရာကေတာ႕ ေပါင္ၿခံက အက်ိတ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လင္႕အက်ိတ္ဆိုတာကို ညီမ နားလည္တယ္မဟုတ္လား။ ငယ္ငယ္က စားလို့ ေျခေထာက္မွာဒဏ္ရာရသြားရင္ အနာရင္းတယ္မဟုတ္လား။ အနာရင္း တယ္ဆိုတာနဲ့ ေပါင္ၿခံကအက်ိတ္ေတြ ေရာင္လာတတ္တယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ အဲဒီအက်ိတ္ေတြကို အလံုးအေနနဲ့ စမ္း လို့ရတယ္။ နာက်င္တယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ ရင္ေတာင္ ကြတကြတျဖစ္တယ္မဟုတ္ လား။ အဲဒီလိုသေဘာမ်ိဳးပဲေပါ႕ညီမရာ။ မိန္းမကိုယ္ကင္ဆာမွာလည္း ဒီသ ေဘာမ်ိဳးပါပဲ။ ကင္ဆာအဖုအက်ိတ္အနာ ေတြ႔ၿပီဆိုတာနဲ့ ေပါင္ၿခံမွာေရာ အက်ိတ္ ေတြေရာင္လာႀကီးလာသလားဆိုတာ စမ္း သပ္ၾကည္႕ရတယ္။
ဒီေပါင္ၿခံအက်ိတ္ေတြ ကေနတစ္ဆင္႕ ေသြးျပန္ေၾကာႀကီးေတြရဲ႔ ေဘးမွာကပ္လ်က္ရွိေနတဲ႕ လင္႕အက်ိတ္ ေတြကို တစ္ဆင္႕ၿပီးတစ္ဆင္႕ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ့ သြားတတ္တယ္။ အစ္ကိုတို့ဆရာဝန္ေတြက ဒီကင္ ဆာဟာ ဘယ္လိုအက်ိတ္ေတြကို ပ်ံ႔ႏွံ့ တတ္တယ္ဆိုတာကို ေသခ်ာစနစ္တက် ေလ႕လာထားရတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာရွိတဲ႕ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြဟာဘယ္ေနရာက အက်ိတ္ေတြကို ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ့တတ္တယ္ ဆိုတာကိုေပါ႕။ ဘာေၾကာင္႕လဲဆိုေတာ႕ ခဏေနရင္ ညီမေသခ်ာသိလိမ္႕မယ္။ ဒီကင္ဆာေရာဂါကို ခြဲစိတ္ၿပီးကုသရတဲ႕ အခါမွာ ကင္ဆာျဖစ္တဲ႕ေနရာကိုတင္ ခြဲစိတ္လို့မရဘူး။ ဒီကင္ဆာကေနတစ္ ဆင္႕ပ်ံ႔ႏွံ့သြားတဲ႕ လင္႕အက်ိတ္ေတြကိုပါ ကုန္စင္သြားေအာင္ ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားပစ္လို့ ရတာမို့လို့ပါပဲ။ ဒီကင္ဆာဟာ အက်ိတ္ေတြကိုတင္ ပ်ံ႔တာမဟုတ္ဘူး။ သူနဲ့ထိစပ္ေနတဲ႕ေနရာ အားလံုးကိုလည္း တစ္ဆင္႕ၿပီးတစ္ဆင္႕ ပ်ံ႔ႏွံ့ေရာက္ရွိသြားတတ္ျပန္တယ္။
မိန္းမ ကိုယ္ကတစ္ဆင္႕ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲကို လည္း ဝင္သြားတတ္တယ္။ အေရွ႔ဘက္ မွာရွိတဲ႕ ဆီးျြပန္၊ ဆီးအိမ္ေတြထဲအထိ ပ်ံ႔ႏွံ့တတ္တယ္။ အေနာက္ဘက္မွာရွိတဲ႕ စအိုေပါက္၊ အူမႀကီးေတြထဲအထိလည္း ဝင္ေရာက္ပ်ံ႔ႏွံ့တတ္ျပန္တယ္။ အဲဒီလိုပ်ံ႔ႏွံ့တတ္လြန္းလို့ ကင္ဆာ ဆိုတဲ႕ေရာဂါဟာ ေစာေစာသိဖို့၊ ေစာေစာ ကုဖို့လိုတယ္လို အထပ္ထပ္ေျပာရတာေပါ႕ ညီမရာ။ အနာအက်ိတ္ေသးေသးေလးနဲ့ ဘယ္ကိုမွမပ်ံ႔ႏွံ့ေသးရင္ အျမစ္ျပတ္ ေအာင္ကုသရတာလြယ္ကူတယ္။ အနာ အက်ိတ္ႀကီးဟာ သိပ္ႀကီးသြားၿပီး လင္႕ အက်ိတ္ေတြ၊ နီးစပ္ေနတဲ႕ဆီးအိမ္၊ ဝမ္း အိမ္ေတြကိုပ်ံ႔ႏွံ့သြားၿပီဆိုရင္ ကုသဖို့ပိုၿပီး ခက္ခဲသြားၿပီး အသက္ ရွည္ဖို့ လည္း မလြယ္ကူႏိုင္ေတာ႕ဘူးညီမေရ။ ေရာဂါျဖစ္မွန္းသိၿပီဆိုတာနဲ့ အျမန္ ဆံုးကုသဖို့စီစဥ္ရဗတာ႕တယ္။ ဘယ္လို ေဆးကုသမႈေတြေပးရမယ္။ ေရြးရမယ္ဆို တာက ေတာ႕လူနာ ရဲ႔အသက္အရြယ္ရယ္၊ ေရာဂါရႊဲ႔ဆင္႕ (အဆင္႕ ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄ ဘယ္ေလာက္ပ်ံ႔ႏွံ့ကုန္ၿပီလဲဆိုတာရယ္)၊ ကင္ဆာအနာရဲ႔အရြယ္အစားစတဲ႕အခ်က္ ေတြေပၚမွာမူတည္ပါတယ္။
အ မ်ားဆံုးေတြ႔ရတတ္တဲ႕ အသက္အပိုင္း အျခားက ၅၀ နဲ့ ၇၅ ႏွစ္ၾကားမွာလို့ ဆိုၾကေတာ႕ အေတြ႔အမ်ားဆံုးပွ်မ္းမွ်အ သက္ကေတာ႕ ၆၀ လို့ေဆးစာအုပ္ေတြထဲ မွာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ႕ အစ္ကို တို့ေတြ႔ႀကံဳေနရ တဲ႕ ျပင္ပ လက္ေတြ႔ ကမၻာႀကီးမွာေတာ႕ ဒီကင္ ဆာကို အသက္သိပ္မႀကီးေသးတဲ႕အမ်ိဳး သမီးလတ္လတ္ေတြ အငယ္ေတြမွာ တစ္စတစ္စပိုၿပီးေတြ႔ေနၾကရၿပီ။
ဒါ ဘာ ေၾကာင္႕လဲ။ ဘာေၾကာင္႕အသက္ငယ္ငယ္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ဒီကင္ဆာဟာပိုၿပီးျဖစ္ ျဖစ္လာၾကရတာလဲ။ ဒီအေၾကာင္းရင္းကို ညီမေလးကို သိပ္ကိုေျပာျပခ်င္မိတယ္။ ဒီလိုေလ ညီမရဲ႔ မိန္းမကိုယ္ကင္ ဆာဘာေၾကာင္႕ ဘယ္လိုလူေတြမွာပိုၿပီး ဖစ္ရတာလဲဆိုေတာ႕ ေမးခြန္းရဲ႔အေျဖကို ႀကိဳးစားရွာေဖြၾကေတာ႕သူတို့ရဲ႔တရားခံဟာ ပံုစံႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ခဲ႕ၾကရတယ္။
တစ္မ်ိဳးကေတာ႕ အသက္ႀကီးႀကီးအမ်ိဳးသ မီးအဘြားႀကီးေတြမွာျဖစ္တတ္တဲ႕ပံုစံ၊ မိန္း မကိုယ္ရဲ႔အေရျပားဆဲလ္ေလးေတြထဲမွာ ပံုမမွန္တဲ႕ေျပာင္းလဲမႈေလးေတြကေနစၿပီး ျဖစ္လာတတ္သတဲ႕။ ညီမေလးမွတ္မိ လားမသိဘူး။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ အေၾကာင္းေျပာတုန္းက ကင္ဆာမျဖစ္ ခင္အႀကိဳအဆင္႕ VIN (Vulva Intraepithelial Neoplasia) ရွိတယ္။ မိန္းမကိုယ္မွာ ယားယံလာသလိုလို၊ အေရာင္ေတြေျပာင္းၿပီး ထူထဲလာေစသလို လိုျဖစ္ေစတတ္တဲ႕ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးက လည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္ႏွစ္ေတြ ၾကာလာတဲ႕ အခါမွာ ကင္ဆာအျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲသြား ေစတဲ႕ အႀကိဳအဆင္႕ပဲျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ မိန္းမကိုယ္အေရျပားမွာ ယားယံေနရင္ အျဖဴေရာင္အကြက္ေတြ အေရာင္ေျပာင္း လဲလာတာ။
ထူထဲလာလာတာမ်ိဳးေတြ သတိျပဳမိမယ္ဆိုရင္မေပါ႕ဆဘဲ ဆရာဝန္ ကိုေသခ်ာျပသၿပီး စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ သင္႕တဲ႕အေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္တယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳး တရားခံကေတာ႕ အစ္ကိုအထူးဂ႐ုျပဳၿပီး အေရးတႀကီး ေျပာျပခ်င္တဲ႕ကိစၥပါပဲ။ အစ္ကိုခုနကေျပာ ခဲ႕တယ္မဟုတ္လား။ ဟိုးအရင္တုန္းက အသက္ႀကီးႀကီး အဘြားႀကီးေတြမွာပဲျဖစ္ တဲ႕ေရာဂါဟာ အခုအသက္ငယ္ငယ္မိန္း မအရြယ္ေတြမွာပိုပိုၿပီးျဖစ္လာတဲ႕ ကိစၥ ဆိုတာေလ။ အဲဒီတရားခံကေတာ႕ HPV (Human Papilloma Virus)မိန္းမကိုယ္ အသားမွာ ျြကက္ႏို့လို့ေခၚတဲ႕ Genital warts ေအဖုအဖုေလးေတြ ျဖစ္ေစတဲ႕ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးတစ္မ်ိဳးပါပဲ။
ညီမေလးေရ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာမွာတုန္းက အစ္ ကိုေျပာျပခဲ႕တဲ႕ တရားခံ HPV ဆိုတဲ႕ အေၾကာင္းမွတ္မိေသးရဲ႔လား။ နာမည္တူ၊ ပံုစံတူ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြဟာ ကင္ဆာ ေတြျဖစ္ေစတဲ႕ တရားခံေတြျဖစ္တယ္။ တစ္ခုပဲ ဒီဗိုင္းရပ္ရဲ႔အမ်ိဳးအစားေတြေတာ႕ နည္းနည္းကြဲလြဲတာေပါ႕။ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ႕ HPV က Type 16-18။ မိန္းမကိုယ္ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ႕ဗိုင္း ရပ္စ္ HPV က Type 6-8 အဲဒီလို နည္းနည္းကြာျခားတယ္။ ဒါေပမဲ႕ သူတို့ေတြမွာ တူညီတဲ႕အ ခ်က္ေတြကေတာ႕ လိင္ဆက္ဆံရာမွတစ္ ဆင္႕တစ္ဦးကိုတစ္ဦးကူးစက္တတ္တာပဲ။ ဒီကင္ဆာဟာ အျခားကူးစက္တတ္တဲ႕HSV (Herpes Simplex) ဗိုင္းရပ္စ္ေတြနဲ့ လည္း ဆက္စပ္ေနတယ္။
ဒါတင္မက လိင္အဂၤါေတြမွာ အဖုအက်ိတ္အနာေတြ ျဖစ္တဲ႕ Granuloma inguinales lymphogranuloma venereum စတဲ႕ေရာဂါ ရွင္ေတြမွာ ဒီလိုကင္ဆာမ်ိဳးပိုၿပီးျဖစ္ႏိုင္ ေျခရွိသတဲ႕။ ကိုင္းအခုဆိုဘာေၾကာင္႕ ဒီကင္ဆာ ဟာအသက္ငယ္ငယ္အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားလာၾကတယ္ဆိုတဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကိုသိၿပီမဟုတ္လား။ ဒီလို လိင္ကတစ္ဆင္႕ ကူးစက္တဲ႕ေရာဂါပိုးေတြ ေၾကာင္႕ မိန္းမကိုယ္အေရျပားမွာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လာၿပီး ဒီကတစ္ ဆင္႕ ကင္ဆာေတြျဖစ္လာေတာ႕တာေပါ႕။ ဒါေၾကာင္႕ အစ္ကိုက ဒီကင္ဆာကို ကာကြယ္ဖို့ဆိုရင္ လိင္ကတစ္ဆင္႕ကူးစက္ ေစတတ္တဲ႕ ေရာဂါပိုးေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ဖို့ လိုအပ္ေၾကာင္း ညီမကတစ္ဆင္႕ျပည္သူ ေတြကိုေျပာျပခ်င္တာ လိင္အေပ်ာ္အပါး ေရွာင္ရွားဖို့၊ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ေတြမမ်ားဖို့။
တကယ္လို့မေရွာင္ရွားႏိုင္ရင္ေတာ႕ ကြန္ဒံုး ကိုသံုးဖို့ စတဲ႕စတဲ႕ဆင္ျခင္ရမယ္႕အခ်က္ ေတြကို သိနားလည္ေစခ်င္တာ။ ဒါတင္မကဘူး။ ဒီကင္ဆာဟာ စီး ကရက္ေသာက္တဲ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္တယ္။ ၿပီးေတာ႕ တစ္ကိုယ္ ေရသန့္ရွင္းေရးအားနည္းတဲ႕လူေနမႈ အဆင္႕ အတန္းနိမ္႕က်ႏြမ္းပါးသူေတြမွာ ပိုျဖစ္ တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ကင္ဆာေရာဂါ ေဘးအႏၱရာယ္နည္းေစခ်င္ရင္ ေဆးလိပ္ စီးကရက္ေတြမေသာက္ဖို့ တစ္ကိုယ္ေရ သန့္ရွင္းေရးဂ႐ုစိုက္ဖို့လိုအပ္တယ္ ညီမ ေရ။ မိန္းမကိုယ္မွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတတ္ တဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြကိုေျပာျပၿပီးၿပီမို့ ဒီေရာဂါရွင္မွာ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ျပ တတ္တယ္ဆိုတာ ဆက္ေျပာျပမယ္ေနာ္ ဒါမွသာ မမိမွာမေတာ္တဆ ဒီလိုေရာဂါ လကၡဏာေတြ ျဖစ္ေပၚလာရင္သတိျပဳမိ တယ္။
သံသယနဲ့ေစာင္႕ၾကည္႕ၿပီး ဆရာဝန္ ဆီ အျမန္ဆံုးျပသႏိုင္မယ္မဟုတ္လား။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ မိမိရဲ႔ မိန္းမကိုယ္က ယားယံမယ္။ နာက်င္သလို ပူစပ္ပူေလာင္ျဖစ္သလိုခံစားရမယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ မိန္းမကိုယ္ကို ေသခ်ာ ၾကည္႕ရင္ အေရျပားမွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေတြ႔ရမယ္။ အနာလိုလို၊ အဖုအက်ိတ္ လိုလို၊ ျြကက္ႏို့လိုလိုပံုစံေတြ႔ရင္ သတိထား ရမယ္။ အဖ်ားေတြလန္ထြက္ေနတဲ႕ အနာပံုစံျဖစ္တတ္တယ္။ ေဂၚဖီပန္းလိုလို ပံုမမွန္တဲ႕ အဖုအက်ိတ္ေတြရွိတတ္တယ္။ အနာကေနျဖစ္လာရင္လည္း အနာမညီ မညာနဲ့ပံုစံမ်ိဳးစံုျဖစ္တတ္တယ္။ အနာက ေန အဆင္မသင္႕ရင္ ေသြးထြက္တတ္ တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ အမ်ိဳးသမီးတစ္ ေယာက္အထူးသျဖင္႕ ေသြးဆံုးၿပီးတဲ႕အမ်ိဳး သမီးတစ္ေယာက္ပံုမမွန္ေသြးဆင္းလာရင္ ဒီကင္ဆာေၾကာင္ကလည္း ျဖစ္တတ္ တယ္လို့ အၿမဲသံသယထားၿပီးၾကည္႕ရ တယ္။ ညီမေရ။ အနာဟာေသြးထြက္ တတ္႐ံုမကဘူး။ ေရာဂါပိုးေတြဝင္ေရာက္ တတ္တယ္။
အဲဒီလိုေရာဂါပိုးဝင္ေရာက္ ရင္ အနာရင္းသလိုျဖစ္ၿပီး အနာကေန ျပည္ေတြ၊ ေသြးပုပ္ေတြထြက္ႏိုင္တယ္။ အနံ့ဆိုးေတြထြက္တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ ပုပ္ေစာ္နံတဲ႕အနာ မိန္းမကိုယ္မွာေပါက္ေန ရင္ မေပါ႕ဆရဘူး။ ဆရာဝန္နဲ့ျပသၿပီး လိုအပ္သလို အစစ္ေဆးခံဖို့လိုအပ္တယ္။ ဆရာဝန္ကလည္းေသခ်ာစမ္းသပ္ရ မယ္။ မသကၤာတဲ႕ အနာအဖုအက်ိတ္ေတြ႔ တိုင္း အသားစယူၿပီးဓာတ္ခြဲခန္းကိုပို့လို စစ္ေဆးၾကည္႕ရမယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္မွန္း ေသခ်ာၿပီဆိုရင္ေတာ႕ စနစ္တက် ေဆးကု ဖို့လိုတာေပါ႕။ အဲဒီအခါ ဒီေရာဂါဘယ္ ေလာက္ပ်ံ႔ႏွံ့ေနၿပီလဲ။ အဆင္႕ဘယ္ ေလာက္ေရာက္ေနၿပီလဲဆိုတာ ေသခ်ာစစ္ ေဆးဖို့လိုတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ဒီကင္ဆာရဲ႔ ပ်ံ႔ႏွံ့ပံုပ်ံ႔ႏွံ့နည္းေတြကိုလည္း သိဖို့လိုတယ္။
ဒီေရာဂါပ်ံ႔ႏွံ့တဲ႕ အဓိကလမ္းေၾကာင္း ဟာျပန္ရည္ေၾကာ (L[phaticSpread) ေတြကတစ္ဆင္႕ လင္႕အက်ိတ္ေတြကို ပ်ံ႔ ႏွံ့တဲ႕လမ္းျဖစ္တယ္။ ပထမဆံုး ပ်ံ႔ႏွံ့တဲ႕ ေနရာကေတာ႕ ေပါင္ၿခံက အက်ိတ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လင္႕အက်ိတ္ဆိုတာကို ညီမ နားလည္တယ္မဟုတ္လား။ ငယ္ငယ္က စားလို့ ေျခေထာက္မွာဒဏ္ရာရသြားရင္ အနာရင္းတယ္မဟုတ္လား။ အနာရင္း တယ္ဆိုတာနဲ့ ေပါင္ၿခံကအက်ိတ္ေတြ ေရာင္လာတတ္တယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ အဲဒီအက်ိတ္ေတြကို အလံုးအေနနဲ့ စမ္း လို့ရတယ္။ နာက်င္တယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ ရင္ေတာင္ ကြတကြတျဖစ္တယ္မဟုတ္ လား။ အဲဒီလိုသေဘာမ်ိဳးပဲေပါ႕ညီမရာ။ မိန္းမကိုယ္ကင္ဆာမွာလည္း ဒီသ ေဘာမ်ိဳးပါပဲ။ ကင္ဆာအဖုအက်ိတ္အနာ ေတြ႔ၿပီဆိုတာနဲ့ ေပါင္ၿခံမွာေရာ အက်ိတ္ ေတြေရာင္လာႀကီးလာသလားဆိုတာ စမ္း သပ္ၾကည္႕ရတယ္။
ဒီေပါင္ၿခံအက်ိတ္ေတြ ကေနတစ္ဆင္႕ ေသြးျပန္ေၾကာႀကီးေတြရဲ႔ ေဘးမွာကပ္လ်က္ရွိေနတဲ႕ လင္႕အက်ိတ္ ေတြကို တစ္ဆင္႕ၿပီးတစ္ဆင္႕ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ့ သြားတတ္တယ္။ အစ္ကိုတို့ဆရာဝန္ေတြက ဒီကင္ ဆာဟာ ဘယ္လိုအက်ိတ္ေတြကို ပ်ံ႔ႏွံ့ တတ္တယ္ဆိုတာကို ေသခ်ာစနစ္တက် ေလ႕လာထားရတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာရွိတဲ႕ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြဟာဘယ္ေနရာက အက်ိတ္ေတြကို ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ့တတ္တယ္ ဆိုတာကိုေပါ႕။ ဘာေၾကာင္႕လဲဆိုေတာ႕ ခဏေနရင္ ညီမေသခ်ာသိလိမ္႕မယ္။ ဒီကင္ဆာေရာဂါကို ခြဲစိတ္ၿပီးကုသရတဲ႕ အခါမွာ ကင္ဆာျဖစ္တဲ႕ေနရာကိုတင္ ခြဲစိတ္လို့မရဘူး။ ဒီကင္ဆာကေနတစ္ ဆင္႕ပ်ံ႔ႏွံ့သြားတဲ႕ လင္႕အက်ိတ္ေတြကိုပါ ကုန္စင္သြားေအာင္ ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားပစ္လို့ ရတာမို့လို့ပါပဲ။ ဒီကင္ဆာဟာ အက်ိတ္ေတြကိုတင္ ပ်ံ႔တာမဟုတ္ဘူး။ သူနဲ့ထိစပ္ေနတဲ႕ေနရာ အားလံုးကိုလည္း တစ္ဆင္႕ၿပီးတစ္ဆင္႕ ပ်ံ႔ႏွံ့ေရာက္ရွိသြားတတ္ျပန္တယ္။
မိန္းမ ကိုယ္ကတစ္ဆင္႕ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲကို လည္း ဝင္သြားတတ္တယ္။ အေရွ႔ဘက္ မွာရွိတဲ႕ ဆီးျြပန္၊ ဆီးအိမ္ေတြထဲအထိ ပ်ံ႔ႏွံ့တတ္တယ္။ အေနာက္ဘက္မွာရွိတဲ႕ စအိုေပါက္၊ အူမႀကီးေတြထဲအထိလည္း ဝင္ေရာက္ပ်ံ႔ႏွံ့တတ္ျပန္တယ္။ အဲဒီလိုပ်ံ႔ႏွံ့တတ္လြန္းလို့ ကင္ဆာ ဆိုတဲ႕ေရာဂါဟာ ေစာေစာသိဖို့၊ ေစာေစာ ကုဖို့လိုတယ္လို အထပ္ထပ္ေျပာရတာေပါ႕ ညီမရာ။ အနာအက်ိတ္ေသးေသးေလးနဲ့ ဘယ္ကိုမွမပ်ံ႔ႏွံ့ေသးရင္ အျမစ္ျပတ္ ေအာင္ကုသရတာလြယ္ကူတယ္။ အနာ အက်ိတ္ႀကီးဟာ သိပ္ႀကီးသြားၿပီး လင္႕ အက်ိတ္ေတြ၊ နီးစပ္ေနတဲ႕ဆီးအိမ္၊ ဝမ္း အိမ္ေတြကိုပ်ံ႔ႏွံ့သြားၿပီဆိုရင္ ကုသဖို့ပိုၿပီး ခက္ခဲသြားၿပီး အသက္ ရွည္ဖို့ လည္း မလြယ္ကူႏိုင္ေတာ႕ဘူးညီမေရ။ ေရာဂါျဖစ္မွန္းသိၿပီဆိုတာနဲ့ အျမန္ ဆံုးကုသဖို့စီစဥ္ရဗတာ႕တယ္။ ဘယ္လို ေဆးကုသမႈေတြေပးရမယ္။ ေရြးရမယ္ဆို တာက ေတာ႕လူနာ ရဲ႔အသက္အရြယ္ရယ္၊ ေရာဂါရႊဲ႔ဆင္႕ (အဆင္႕ ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄ ဘယ္ေလာက္ပ်ံ႔ႏွံ့ကုန္ၿပီလဲဆိုတာရယ္)၊ ကင္ဆာအနာရဲ႔အရြယ္အစားစတဲ႕အခ်က္ ေတြေပၚမွာမူတည္ပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment