မ်က္စိကင္ဆာ

ပါေမာကၡ ဦးတင္ဝင္း မ်က္စိအထူးကု ဆရာဝန္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း
 မ်က္စိမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာအေၾကာင္းကို သိပါရေစ ဆရာ။ 
မ်က္ခြံ (Eyelid) က အေရျပားနဲ႔ အုပ္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရျပားမွာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ကင္ဆာအားလံုးက မ်က္ခြံမွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဓိက မ်က္ခြံမွာျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာေတြကေတာ့ Basal Cell Carcinomaeဲ႔ Squamous Cell Carcinoma ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Meibomian ဂလင္းမွာ ျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာ (Meibomian Gland Carcinoma)ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
 မ်က္စိရဲ႕ တျခားအစိတ္အပုိင္းေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ကင္ဆာေတြအေၾကာင္းကိုလည္း သိပါရေစ ဆရာ။
မ်က္ေျမႇး (Conjuntiva) မွာ ရွိတဲ့ မယ္လာနင္ေရာင္ျခယ္ပစၥည္းကေန ကင္ဆာ (Melanoma) နဲ႔ ကင္ဆာ (Squamous Cell Carcinoma) ဆိုၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္ၾကည္လႊာ(Cornea) မွာရွိတဲ့ Epithelium မွာလည္း ကင္ဆာ (Squamous Cell Carcinoma) ဆိုၿပီး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မ်က္နက္ဝန္း (Iris) နဲ႔ Ciliary Body နဲ႔ Choroid သံုးခုတြဲကို Uveal Tract လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါက မ်က္ဆန္ရဲ႕ အလယ္လႊာ (Middle Coat Of Eye Ball) လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါက ေသြးေၾကာေတြ အမ်ားဆံုး ရွိတဲ့ေနရာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္ႏိုင္ေျခနဲ႔ အက်ိတ္ (Tumour) ျဖစ္ႏိုင္ေျခက ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကင္ဆာ (Melanoma) ျဖစ္ႏိုင္သလို တျခား ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမွာ ကင္ဆာရွိရင္ ေသြးေၾကာကေန တစ္ဆင့္ကူးၿပီး ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ကင္ဆာ (Metastasis) လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ေသြးကင္ဆာ (Leukaemia) နဲ႔ လင့္ဖ္အက်ိတ္ကင္ဆာ (Lymphma) ေတြေၾကာင့္ မ်က္စိကို ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။
 မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာေကာ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိပါသလား ဆရာ။
မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ (Retina) မွာ ကင္ဆာ (Retinoblastoma) ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒီကင္ဆာက ကေလးငယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
မ်က္စိကင္ဆာျဖစ္ရင္ ဘယ္လို လကၡဏာေတြ ျပတတ္ပါသလဲ ဆရာ။
 မ်က္ခြံမွာျဖစ္ရင္ သိသာတယ္။ အက်ိတ္ႀကီး (Tumour Mass) ေပၚေနတတ္ပါတယ္။ ဒါက စျဖစ္ခါစမွာ မနာေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ နာတတ္ပါတယ္။ အက်ိတ္က ၾကာသြားရင္ ပုပ္သြား (Necrotic) ၿပီး ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီအခါ နာက်င္တတ္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ နာေလ့မရွိပါဘူး။ ဒီလို အက်ိတ္ေပၚရင္ ထုတ္ရပါတယ္။ ထုတ္ၿပီးတဲ့အခါ မရွိတဲ့ မ်က္ခြံကို ျပန္လည္ျပဳျပင္မႈ (Reconstruction) လုပ္ရပါတယ္။ မ်က္ခြံက ထြက္သြားတဲ့ အေရျပားကို နားရြက္ေနာက္ ဒါမွမဟုတ္ လည္ကုပ္ စတဲ့ အျပင္ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ သိပ္မထိေတြ႕တဲ့၊ က်န္းမာေနတဲ့ အေရျပားကို ယူၿပီး အစားထိုးပါတယ္။ မ်က္ခြံအေရျပားေအာက္က အ႐ိုးႏုကို ျပန္အစားထိုးဖို႔ အဆင္ေျပတဲ့ ေနရာက ယူလို႔ရတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ ေသသြားတဲ့ လူက လွဴခဲ့တဲ့ မ်က္လံုးထဲက Banked Sclera က ယူပါတယ္။ ဒါက ရလဒ္ ေကာင္းပါတယ္။
 မ်က္ေျမႇးနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ကင္ဆျဖစ္ရင္ေကာ ဘယ္လိုကုသမႈ ေပးသင့္ပါသလဲ ဆရာ။
မ်က္ေျမႇးနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ေတာ့ ထုတ္ (Excision) ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို အေအးကုထံုး (Cryotherapy) တို႔ ေပးရပါတယ္။ ဒါကလည္း ရလဒ္ေကာင္းပါတယ္။
မ်က္ဆန္ရဲ႕ အလယ္လႊာ Uveal Tract မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာအေၾကာင္းကိုလည္း သိပါရေစ ဆရာ။
Uveal Tract မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာအက်ိတ္ဆိုရင္ ေစာေစာကလို ထုတ္လိုက္႐ံုနဲ႔ မရဘူး။ ဒီကင္ဆာက ခႏၶာကုိယ္ တျခားအစိတ္အပိုင္းေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အသည္းကို ပ်ံ႕ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ Sight (အျမင္) ကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္မလား၊ Life (အသက္) ကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္မလား ေရြးတဲ့အခါ Life ကို ဦးစားေပးရပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ မ်က္စိအျမင္က ေကာင္းေနတုန္းပဲ ျဖစ္ေနႏိုင္ေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္ကို ဦးစားေပးၿပီး မိသားစုဝင္ေတြကို ရွင္းျပရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ မ်က္လံုးတစ္ခုလံုးထုတ္တဲ့ နည္း (Enucleation) ကို သံုးၿပီး အသားစယူစစ္ေဆးမႈ (Biopsy) လုပ္ရပါတယ္။ အသည္းလို တျခားအဂၤါေတြဆီ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ရွိ၊ မရွိ မသိႏိုင္တဲ့အတြက္ ကင္ဆာအထူးကု ဆရာဝန္ (Oncologist) နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး လိုအပ္တာ ဆက္လုပ္ရပါတယ္။ မ်က္လံုးတစ္လံုးလံုးကို ထုတ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ ပံုမပ်က္ေအာင္ မ်က္လံုးအတုပဲ ျပန္ထည့္ေပးရပါတယ္။
 ကေလးေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာ ကင္ဆာဆိုရင္ေကာ ဘယ္လိုကုသမႈေပးရပါသလဲ ဆရာ။
ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ မ်က္စိအာ႐ံုခံလႊာမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာက အမ်ားအားျဖင့္ ေမြးကတည္းက ျဖစ္လာတာပါ။ စျဖစ္လာၿပီး အသက္ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ အရြယ္ေရာက္မွ ကေလးက ဘာကိုမွ မၾကည့္တာကို မိဘေတြက သတိထားမိလာတယ္။ မီးထိုးၾကည့္လိုက္ရင္ ေၾကာင္မ်က္လံုးလို ဝါဝါႀကီးျဖစ္တာ (Cat Eye Reflex) ကို ေတြ႕ရတယ္။ ဒါကို ေဆးေက်ာင္းသားကအစ သိထားမိၾကတယ္။ ဒီကင္ဆာျဖစ္ရင္ ဦးေႏွာက္ကို သြားႏိုင္တာေၾကာင့္ အသက္ရွင္သန္မႈအတြက္ အေရးႀကီးလို႔ မ်က္စိတစ္လံုးလံုးကို ထုတ္ရပါတယ္။မ်က္စိတစ္ဖက္တည္းျဖစ္ရင္ ျပႆနာ မရွိေပမယ့္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္စလံုးျဖစ္ရင္ ဒါမွမဟုတ္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္လံုးသာမက ဦးေႏွာက္မွာလည္း ရွိရင္ ပိုဆိုးတဲ့ မ်က္စိကို ထုတ္လိုက္ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ က်န္တဲ့မ်က္စိကိုေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထိန္းသိမ္းပါတယ္။ ဒါအတြက္ မ်က္စိခြဲစိတ္ဆရာဝန္ေကာ ကေလးကင္ဆာ အထူးကုဆရာဝန္ေကာ တိုင္ပင္ၿပီး Team Work အေနနဲ႔ ကုသမႈ ေပးရပါတယ္။
 မ်က္ဆန္ရွိတဲ့ မ်က္ကြင္း (Orbit) မွာ ကင္ဆာျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုကုသမႈေပးရပါသလဲ ဆရာ။
မ်က္ဆန္ရွိတဲ့ Orbit ထဲမွာ အ႐ိုး၊ အဆီ၊ ႂကြက္သား (Extraocular Muscle)၊ ေသြးေၾကာနဲ႔ နာ့ဗ္ေၾကာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီအစိတ္အပိုင္းေတြ အားလံုးမွာလည္း ကင္ဆာအက်ိတ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးကို စုေပါင္းၿပီး Orbital Tumor လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါျဖစ္ရင္ မ်က္စိျပဴးထြက္တာ (Proptosis) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ စစ္ေဆးမႈလုပ္ၿပီး CT Scan လုပ္ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ ထုတ္ၿပီး အသားစယူ စစ္ေဆးမႈ လုပ္ရပါတယ္။ ကင္ဆာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ CT Scan က ပိုေသခ်ာပါတယ္။ ဒါထက္ အသားစယူ စစ္ေဆးမႈ လုပ္တာက ပိုေသခ်ာတယ္။ ကုသမႈအေနနဲ႔ မ်က္စိအလံုးကို ထုတ္ၿပီး လိုအပ္သလို ဓာတ္ကင္မႈ (Radiotherapy ဒါမွမဟုတ္ ကင္ဆာေဆးသြင္း ကုသမႈ (Chemotherapy) လုပ္ရပါတယ္။
 မ်က္စိကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကို ပညာေပးလိုတာ ရွိရင္ ေျပာျပေပးပါ ဆရာ။
ခႏၶာကိုယ္မွာ ဘယ္အစိတ္အပိုင္းမဆို ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္စိမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ကုသမႈအေနနဲ႔ကေတာ့ အဓိကက ခြဲစိတ္ကုသမႈပါပဲ။ မ်က္ခြံ၊ မ်က္ေျမႇးနဲ႔ မ်က္ၾကည္လႊာမွာ ျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာေတြက ကုသၿပီးရင္ ရလဒ္ေကာင္းပါတယ္။ က်န္တဲ့ေနရာမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာေတြကေတာ့ ရလဒ္မေကာင္းပါဘူး။ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကိုေတာ့ အခုထိ ဘယ္သူမွ မသိေသးပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ကင္ဆာေတြက်ေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာၾကတယ္။ မ်က္စိမွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာက အျဖစ္မ်ားတာေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ ေတြ႕ေတာ့ ေတြ႕ေနရပါတယ္။
By Good Health

#1