မိန္းမလ်ာ
မ်ားကို ႏွစ္သက္ျခင္း၊ မႏွစ္သက္ ျခင္းဟာ လူတစ္ဦး ခ်င္းစီရဲ႕ ပုဂၢလိက
ခံစားခ်က္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ တကာ မွာ အထူး သျဖင့္ လြတ္လပ္ ပြင့္ လင္း
ပါတယ္ ဆိုတဲ့ ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ေတာင္မွ
မိန္းမလ်ာဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား Anti- gay Activists ရွိၿပီး သူတို႔က
မိန္းမလ်ာေတြကို မက်န္းမာသူမ်ား (Sick) အျဖစ္၊ ၿပီးေတာ့ HIV/ AIDS
ရွိေနတဲ့သူမ်ား အျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ ယဥ္ေက်းတဲ့
လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ က်င့္ဝတ္ေတြအရ မိန္းမလ်ာေတြဟာ လည္း လူထဲက လူေတြပဲမို႔
သူတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးကိစၥဟာ လ်စ္လ်ဴမ႐ႈသင့္ တဲ့ကိစၥပဲျဖစ္တယ္။ ဒါ့အျပင္
မိန္းမလ်ာ ေတြမွာ ကူးစက္ေရာဂါတစ္ခုခုျဖစ္ၿပီ ဆိုရင္ (ဥပမာ- HIV)
သူမွတစ္ဆင့္ လိင္တူလိင္ကြဲ ဆက္ဆံသူအမ်ိဳးသား (Bisexual Men) မွတစ္ဆင့္
အမ်ိဳး သမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားကိုပါ ကူးစက္ျပန္႔ပြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
အခ်ိဳ႕ေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာ မ်ားကို ပညာေပးဖို႔ ဦးတည္ခ်က္ထား တဲ့အုပ္စု
Target Groups ထဲမွာ မိန္းမလ်ာမ်ားလည္း ပါဝင္လာ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
သင္ဟာတစ္ဦး ခ်င္းခံစားခ်က္အေနနဲ႔ မိန္းမလ်ာမ်ား ကို
မႏွစ္သက္ဘဲရွိေနႏိုင္ေသာ္လည္း က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းတစ္ဦး သို႔မဟုတ္
စိတ္က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈေပးသူ တစ္ဦး၊ ဒါမွမဟုတ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း အက်ိဳးျပဳ
ဝန္ေဆာင္မႈတစ္ခုခုမွာ လုပ္ကိုင္ေနသူတစ္ဦးအေနႏွင့္ဆိုပါ လွ်င္ မိန္းမလ်ာမ်ား
ႀကံဳေတြ႕ရေလ့ ရွိေသာ အတားအဆီးမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ် ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ သင္ႏွစ္သက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႏွစ္သက္သည္ျဖစ္ေစ မိန္းမလ်ာ၊
ေယာက်ာ္းလ်ာဆိုေသာ လူတန္းစား တစ္ခု တည္ရွိေနတာေတာ့ အမွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႕ အသက္ေတြ ကယ္တင္ဖုိ႔ အတားအဆီးေတြ ကုိ ရပ္တန္းၾကပါစုိ႕ (Recognizing Barriers, Saving Lives)
သူတို႔ႀကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိတဲ့ အတား အဆီးေတြကေတာ့-
- အသက္အာမခံ ရရွိမႈႏႈန္း နည္္းပါးျခင္္း
ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရးအာမခံစနစ္မ်ားစြာဟာ လက္မထပ္ထားတဲ့ စံုတြဲ Unmarried Partners ေတြကို ကာကြယ္မေပး ထားပါဘူး။
-ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရမႈကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ ျခင္း
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ရဲ႕ မိန္းမလ်ာ၊ ေယာက်ာ္းလ်ာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥကို ခြဲျခားဆက္ဆံခံရ မွာ စိုးတဲ့အတြက္ ဖြင့္မေျပာျပၾကဘူး။ အဲဒါဟာ မိန္းမလ်ာနဲ႔ ဆရာဝန္ၾကား က ကုသမႈအတြက္ အားေကာင္းတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ မသိတဲ့အတြက္ ေပးသင့္ေပးထိုက္တဲ့ သီးသန္႔အႀကံဥာဏ္ မေပးႏိုင္ျခင္းမ်ိဳး ေပါ့။
-က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မေကာင္းတဲ့ အေတြ႔အႀကဳံရွိခဲ့ျခင္း
အခ်ိဳ႕ေသာ မိန္းမလ်ာေတြဟာ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းတစ္ဦးဦးက သူ႔ကိုခြဲျခားဆက္ဆံမႈျပဳခဲ့ဖူးရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဆးကုသမႈ ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါရွာေဖြစစ္ေဆးမႈ မျပဳလုပ္ျဖစ္ ေတာ့တာ၊ သြားေရာက္ မေတြ႕ဆံု ေတာ့တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေႏွာင့္ေႏွးေန တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ျပဳ လုပ္ရမယ့္ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈ ေတြ၊ ေစာစီးစြာစစ္ေဆးၾကည့္ရမယ္ ေရာဂါရွာေဖြမႈ စမ္းသပ္ခ်က္ေတြကို မျပဳလုပ္ျခင္းဟာ ေရာဂါပိုဆိုးလာမွ သိရတဲ့အခါ ကုသမႈခက္ခဲတတ္ပါ တယ္။ လက္မေလွ်ာ့ပါႏွင့္။ သင္တို႔ အား ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ က်န္းမာ ေရးဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္ ရွိေသာ္ ေလးစားေသာ ကုသမႈ Respectful Care ေပးမယ့္ အဖြဲ႕အစည္း ကို ရွာေဖြပါ။ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ မိန္းမလ်ာ၊ ေယာက်ာ္းလ်ာ အဖြဲ႕ အစည္းေတြရဲ႕ သီးသန္႔က်န္းမာ ေရးဝန္ထမ္းေတြရွိတတ္ပါတယ္။
အဲဒီ လိုမဟုတ္ခဲ့ရင္လည္း ပိုမိုလူသားဆန္ တဲ့ ကုသမႈေပးသူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ ရွာေဖြၾကည့္လိုက္ပါ။ CDC ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး သံုးသပ္ခ်က္အရ အေမ ရိကန္အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ အနည္းဆံုး ၂.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ မိန္းမလ်ာ (Gay) မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊ ၄.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေတာ့ မိန္းမလ်ာ သို႔မဟုတ္ လိင္တူ လိင္ကြဲ ႏွစ္မ်ိဳးဆက္ဆံသူ (Gay or Bisexual) ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀ဝ၅ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ HIV ရွိေနေၾကာင္း အသစ္ရွာေဖြေတြ႕ရွိသူေတြရဲ႕ ထက္ ဝက္ေက်ာ္ဟာ မိန္းမလ်ာမ်ားျဖစ္ပါ တယ္။
Journal Sexually Transmitted Infections မ ွ ာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ သုေတသနတစ္ခုအရ မိန္းမ လ်ာေတြဟာ သာမန္အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ ဘာေၾကာင့္ HIV ပ်ံ႕ပြားမႈႏႈန္းမ်ားေနရတာလဲဆိုတာကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သုေတသနရဲ႕ အေျဖ ကေတာ့ မိန္းမလ်ာေတြ HIVကူးစက္ မႈမ်ားရျခင္းဟာ စအိုမွတစ္ဆင့္ လိင္ ဆက္ဆံျခင္း (Anal Sex)ဟာ Vaginal Sex ထက္ HIV ပိုး ကူးစက္မႈႏႈန္း ပိုမ်ားလို႔ပဲျဖစ္တယ္။
CDC ရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ အေမ ရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ HIV/AIDS ရွိေနသူေတြရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေယာက်ာ္းခ်င္း လိင္ဆက္ဆံသူမ်ားျဖစ္ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္စဥ္ HIV ပိုးအသစ္ ေတြ႕ရွိတဲ့သူေတြရဲ႕ ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာလည္း ေယာက်ာ္းခ်င္း လိင္ဆက္ ဆံသူေတြျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း ခန္႔မွန္းရရင္ အေမရိ ကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ HIV/AIDS ရွိသူ မိန္းမလ်ာေပါင္း ၆၃၅၀ဝ၀ ဦးခန္႔ရွိၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာရွိတဲ့ မိန္းမလ်ာဦးေရရဲ႕ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ ပါတယ္။ HIV ပိုးရွိေနတဲ့ မိန္းမလ်ာ အမ်ားစုဟာ ပိုးရွိ၊ မရွိ ေသြးစစ္ၾကည့္ ခဲ့ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
HIV ပိုးရွိ ေနတယ္လို႔သိရွိရျခင္းဟာ ခံႏိုင္ရည္ ရွိဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မသိရွိ ျခင္းက ကာယကံရွင္ေရာ၊ အျခားသူ ေတြရဲ႕ အသက္ကိုပါ အၱရာယ္က် ေရာက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ HIV ပိုးရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးျခင္းက အေရးပါပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီစစ္ေဆးမႈထက္ ပိုအေရးႀကီးတာက HIV ေရာဂါ မပ်ံ႕ ပြား မကူးစက္ေအာင္ ကာကြယ္မႈ (Prevention) ပါပဲ။ အဲဒီကာကြယ္မႈ ကို လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္း ေတြက ပညာေပးရမွာ မွန္ေပမယ့္ တကယ္လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရမွာက ေတာ့ မိန္းမလ်ာေတြ ကိုယ္တိုင္ပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္မိန္းမလ်ာ အသိုင္းအဝိုင္းက ဦးေဆာင္သူေတြဟာ HIV ကာကြယ္ေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေတြမွာ ပိုမိုပါဝင္လာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမလ်ာေတြနဲ႔ Bisexual Men ေတြအတြက္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ HIV ကူးစက္မႈ ကာကြယ္ေရးဝန္ေဆာင္မႈ မ်ား၊ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ားနဲ႔ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ရရွိႏိုင္ေရးမွာ အတားအဆီးျဖစ္ေနတာကေတာ့ခြဲျခား ဆက္ဆံခံရျခင္းႏွင့္ လိင္တူျခင္း (ေယာက်ာ္းမ်ား)ရဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕မုန္းတီး မႈျဖစ္ပါတယ္။
By Health Digest
လူ႕ အသက္ေတြ ကယ္တင္ဖုိ႔ အတားအဆီးေတြ ကုိ ရပ္တန္းၾကပါစုိ႕ (Recognizing Barriers, Saving Lives)
သူတို႔ႀကံဳေတြ႕ရေလ့ရွိတဲ့ အတား အဆီးေတြကေတာ့-
- အသက္အာမခံ ရရွိမႈႏႈန္း နည္္းပါးျခင္္း
ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရးအာမခံစနစ္မ်ားစြာဟာ လက္မထပ္ထားတဲ့ စံုတြဲ Unmarried Partners ေတြကို ကာကြယ္မေပး ထားပါဘူး။
-ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရမႈကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ ျခင္း
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ရဲ႕ မိန္းမလ်ာ၊ ေယာက်ာ္းလ်ာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥကို ခြဲျခားဆက္ဆံခံရ မွာ စိုးတဲ့အတြက္ ဖြင့္မေျပာျပၾကဘူး။ အဲဒါဟာ မိန္းမလ်ာနဲ႔ ဆရာဝန္ၾကား က ကုသမႈအတြက္ အားေကာင္းတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ မသိတဲ့အတြက္ ေပးသင့္ေပးထိုက္တဲ့ သီးသန္႔အႀကံဥာဏ္ မေပးႏိုင္ျခင္းမ်ိဳး ေပါ့။
-က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မေကာင္းတဲ့ အေတြ႔အႀကဳံရွိခဲ့ျခင္း
အခ်ိဳ႕ေသာ မိန္းမလ်ာေတြဟာ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းတစ္ဦးဦးက သူ႔ကိုခြဲျခားဆက္ဆံမႈျပဳခဲ့ဖူးရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဆးကုသမႈ ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါရွာေဖြစစ္ေဆးမႈ မျပဳလုပ္ျဖစ္ ေတာ့တာ၊ သြားေရာက္ မေတြ႕ဆံု ေတာ့တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေႏွာင့္ေႏွးေန တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ျပဳ လုပ္ရမယ့္ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈ ေတြ၊ ေစာစီးစြာစစ္ေဆးၾကည့္ရမယ္ ေရာဂါရွာေဖြမႈ စမ္းသပ္ခ်က္ေတြကို မျပဳလုပ္ျခင္းဟာ ေရာဂါပိုဆိုးလာမွ သိရတဲ့အခါ ကုသမႈခက္ခဲတတ္ပါ တယ္။ လက္မေလွ်ာ့ပါႏွင့္။ သင္တို႔ အား ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ က်န္းမာ ေရးဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္ ရွိေသာ္ ေလးစားေသာ ကုသမႈ Respectful Care ေပးမယ့္ အဖြဲ႕အစည္း ကို ရွာေဖြပါ။ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ မိန္းမလ်ာ၊ ေယာက်ာ္းလ်ာ အဖြဲ႕ အစည္းေတြရဲ႕ သီးသန္႔က်န္းမာ ေရးဝန္ထမ္းေတြရွိတတ္ပါတယ္။
အဲဒီ လိုမဟုတ္ခဲ့ရင္လည္း ပိုမိုလူသားဆန္ တဲ့ ကုသမႈေပးသူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ ရွာေဖြၾကည့္လိုက္ပါ။ CDC ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး သံုးသပ္ခ်က္အရ အေမ ရိကန္အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ အနည္းဆံုး ၂.၃ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ မိန္းမလ်ာ (Gay) မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊ ၄.၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေတာ့ မိန္းမလ်ာ သို႔မဟုတ္ လိင္တူ လိင္ကြဲ ႏွစ္မ်ိဳးဆက္ဆံသူ (Gay or Bisexual) ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀ဝ၅ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ HIV ရွိေနေၾကာင္း အသစ္ရွာေဖြေတြ႕ရွိသူေတြရဲ႕ ထက္ ဝက္ေက်ာ္ဟာ မိန္းမလ်ာမ်ားျဖစ္ပါ တယ္။
Journal Sexually Transmitted Infections မ ွ ာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ သုေတသနတစ္ခုအရ မိန္းမ လ်ာေတြဟာ သာမန္အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ ဘာေၾကာင့္ HIV ပ်ံ႕ပြားမႈႏႈန္းမ်ားေနရတာလဲဆိုတာကို ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သုေတသနရဲ႕ အေျဖ ကေတာ့ မိန္းမလ်ာေတြ HIVကူးစက္ မႈမ်ားရျခင္းဟာ စအိုမွတစ္ဆင့္ လိင္ ဆက္ဆံျခင္း (Anal Sex)ဟာ Vaginal Sex ထက္ HIV ပိုး ကူးစက္မႈႏႈန္း ပိုမ်ားလို႔ပဲျဖစ္တယ္။
CDC ရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ အေမ ရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ HIV/AIDS ရွိေနသူေတြရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေယာက်ာ္းခ်င္း လိင္ဆက္ဆံသူမ်ားျဖစ္ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္စဥ္ HIV ပိုးအသစ္ ေတြ႕ရွိတဲ့သူေတြရဲ႕ ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာလည္း ေယာက်ာ္းခ်င္း လိင္ဆက္ ဆံသူေတြျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း ခန္႔မွန္းရရင္ အေမရိ ကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ HIV/AIDS ရွိသူ မိန္းမလ်ာေပါင္း ၆၃၅၀ဝ၀ ဦးခန္႔ရွိၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာရွိတဲ့ မိန္းမလ်ာဦးေရရဲ႕ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ ပါတယ္။ HIV ပိုးရွိေနတဲ့ မိန္းမလ်ာ အမ်ားစုဟာ ပိုးရွိ၊ မရွိ ေသြးစစ္ၾကည့္ ခဲ့ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
HIV ပိုးရွိ ေနတယ္လို႔သိရွိရျခင္းဟာ ခံႏိုင္ရည္ ရွိဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မသိရွိ ျခင္းက ကာယကံရွင္ေရာ၊ အျခားသူ ေတြရဲ႕ အသက္ကိုပါ အၱရာယ္က် ေရာက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ HIV ပိုးရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးျခင္းက အေရးပါပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီစစ္ေဆးမႈထက္ ပိုအေရးႀကီးတာက HIV ေရာဂါ မပ်ံ႕ ပြား မကူးစက္ေအာင္ ကာကြယ္မႈ (Prevention) ပါပဲ။ အဲဒီကာကြယ္မႈ ကို လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္း ေတြက ပညာေပးရမွာ မွန္ေပမယ့္ တကယ္လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရမွာက ေတာ့ မိန္းမလ်ာေတြ ကိုယ္တိုင္ပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္မိန္းမလ်ာ အသိုင္းအဝိုင္းက ဦးေဆာင္သူေတြဟာ HIV ကာကြယ္ေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေတြမွာ ပိုမိုပါဝင္လာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမလ်ာေတြနဲ႔ Bisexual Men ေတြအတြက္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ HIV ကူးစက္မႈ ကာကြယ္ေရးဝန္ေဆာင္မႈ မ်ား၊ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ားနဲ႔ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ရရွိႏိုင္ေရးမွာ အတားအဆီးျဖစ္ေနတာကေတာ့ခြဲျခား ဆက္ဆံခံရျခင္းႏွင့္ လိင္တူျခင္း (ေယာက်ာ္းမ်ား)ရဲ႕ ေၾကာက္ရြံ႕မုန္းတီး မႈျဖစ္ပါတယ္။
By Health Digest
0 comments:
Post a Comment