ပန္းနာ
ရင္က်ပ္ ဆိုတာ နာမည္ကို ၾကား႐ံုနဲ႔ မိဘမ်ား လန္႔ဖ်ပ္ သြားေလ့ ရွိၾကတဲ့
ေရာဂါပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ လူႀကီးမ်ားရဲ႕ Asthma လို႔ေခၚတဲ့
ရင္က်ပ္ေရာဂါကို လူတိုင္းလိုလို ရင္းႏွီးၿပီး သိရွိေနလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဓိက လကၡဏာ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ခဏခဏ ရင္က်ပ္တတ္တာ ပါပဲ။ လူႀကီးလို ေမာေနတာထက္၊ ကေလးေတြ ရင္က်ပ္ၿပီဆိုရင္ ေခ်ာင္း ဆက္တိုက္ ဆိုးလာေတာ့ တာပါပဲ။ ၿပီးမွ ေမာလာမယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း တရႊီရႊီနဲ႔ အသံျမည္ေအာင္ က်ပ္ေတာ့တာပါပဲ။
ေရာဂါကိုေတာ့ အေသးစိတ္ ေမးျမန္းျခင္းျဖင့္ Diagnosis ရ ႏိုင္တယ္။ ေအးတဲ့ အခ်ိန္၊ အစား မွားတဲ့အခ်ိန္၊ မတည့္တာ ႐ွဴမိတဲ့ အခ်ိန္၊ ႐ုတ္တရက္ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ညဘက္မွာ ထျဖစ္ေလ ့ရွိပါ တယ္။ မိဘမ်ားကေတာ့ ပိုၿပီး သတိျပဳမိမွာေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ခဏခဏႀကီးကို ႐ုတ္တရက္ ေခ်ာင္းဆက္ တိုက္ဆိုးၿပီး၊ ရင္က်ပ္ ေမာလာကာ တရႊီရႊီျမည္တဲ့ အထိ ျဖစ္ေလ့ ရွိတာကိုသိထားေတာ့ ဘာျဖစ္လို႔ ျဖစ္ရတယ္၊ ဘာနဲ႔တြဲၿပီး ျဖစ္ေလ့ ရွိတယ္ ဆိုတာ အထိ သိေန ၾကလို႔ပါပဲ။
အဲဒီကေလး ေတြမွာလည္း မိဘမ်ိဳး႐ိုး၊ မိသားစုထဲမွာ ဆိုရင္ ေတာ့ Asthma လို႔ေခၚတဲ့ရင္က်ပ္ေရာဂါ (သို႔) Allergic Rhinitis and Atopy လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္မတည့္လို႔ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေတြ ရွိေနတတ္လိုု႔ပါပဲ။
ရင္က်ပ္ကေလးမ်ားရဲ႕ အဓိကေပၚလြင္ထင္ရွားတဲ့ လကၡဏာ ကေတာ့ Exercises Indueed Asthma လို႔ေခၚတဲ့ အရမ္း ကစားရင္းက ေခ်ာင္းဆက္ တိုက္ဆိုးၿပီး ရင္က်ပ္လာတာပါပဲ။
ဒါဆိုရင္ေတာ့ Childhood Asthma ေသခ်ာသေလာက္ျဖစ္ၿပီေပါ့။
ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါ့မလား ?
ေရာဂါအႏုအရင့္ (severity) ေပၚမူတည္ၿပီး တိက်တဲ့ ကုထံုး ေတြနဲ႔ ဆိုရင္ေတာ့ ခဏခဏ ရင္မက်ပ္ေအာင္ ထိန္းထားရင္းနဲ႔ တျဖည္း ျဖည္းခ်င္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာစြာ ကုသမႈကို မလိုက္နာရင္ေတာ့ အေရးေပၚ ရင္က်ပ္ လကၡဏာေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ၿပီး၊ မလိုလားအပ္တဲ့ အသက္ ဆံုး႐ံႈးမႈ ေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ခဏခဏ က်ပ္ေနရင္ေတာ့ အဆုတ္ ကို ထိခိုက္လာႏိုင္ၿပီး မေပ်ာက္ႏိုင္ဘဲ ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါအျဖစ္ အသက္ႀကီးတဲ့ အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ဒီကေလး အတြက္ Poor Quality of Life ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါကို ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘဲ၊ ေစာစီးစြာသိရွိၿပီး သက္ဆိုင္ရာ သမားေတာ္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ကုသမႈ ခံယူကာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ မ်ားကို စိတ္ရွည္စြာနဲ႔ လိုက္နာေပးဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳလိုက္ ပါတယ္။
Drစႏၵာျမင့္ (ကေလး အထူးကု ဆရာဝန္)
အဓိက လကၡဏာ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ခဏခဏ ရင္က်ပ္တတ္တာ ပါပဲ။ လူႀကီးလို ေမာေနတာထက္၊ ကေလးေတြ ရင္က်ပ္ၿပီဆိုရင္ ေခ်ာင္း ဆက္တိုက္ ဆိုးလာေတာ့ တာပါပဲ။ ၿပီးမွ ေမာလာမယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း တရႊီရႊီနဲ႔ အသံျမည္ေအာင္ က်ပ္ေတာ့တာပါပဲ။
ေရာဂါကိုေတာ့ အေသးစိတ္ ေမးျမန္းျခင္းျဖင့္ Diagnosis ရ ႏိုင္တယ္။ ေအးတဲ့ အခ်ိန္၊ အစား မွားတဲ့အခ်ိန္၊ မတည့္တာ ႐ွဴမိတဲ့ အခ်ိန္၊ ႐ုတ္တရက္ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ညဘက္မွာ ထျဖစ္ေလ ့ရွိပါ တယ္။ မိဘမ်ားကေတာ့ ပိုၿပီး သတိျပဳမိမွာေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ခဏခဏႀကီးကို ႐ုတ္တရက္ ေခ်ာင္းဆက္ တိုက္ဆိုးၿပီး၊ ရင္က်ပ္ ေမာလာကာ တရႊီရႊီျမည္တဲ့ အထိ ျဖစ္ေလ့ ရွိတာကိုသိထားေတာ့ ဘာျဖစ္လို႔ ျဖစ္ရတယ္၊ ဘာနဲ႔တြဲၿပီး ျဖစ္ေလ့ ရွိတယ္ ဆိုတာ အထိ သိေန ၾကလို႔ပါပဲ။
အဲဒီကေလး ေတြမွာလည္း မိဘမ်ိဳး႐ိုး၊ မိသားစုထဲမွာ ဆိုရင္ ေတာ့ Asthma လို႔ေခၚတဲ့ရင္က်ပ္ေရာဂါ (သို႔) Allergic Rhinitis and Atopy လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္မတည့္လို႔ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါေတြ ရွိေနတတ္လိုု႔ပါပဲ။
ရင္က်ပ္ကေလးမ်ားရဲ႕ အဓိကေပၚလြင္ထင္ရွားတဲ့ လကၡဏာ ကေတာ့ Exercises Indueed Asthma လို႔ေခၚတဲ့ အရမ္း ကစားရင္းက ေခ်ာင္းဆက္ တိုက္ဆိုးၿပီး ရင္က်ပ္လာတာပါပဲ။
ဒါဆိုရင္ေတာ့ Childhood Asthma ေသခ်ာသေလာက္ျဖစ္ၿပီေပါ့။
ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါ့မလား ?
ေရာဂါအႏုအရင့္ (severity) ေပၚမူတည္ၿပီး တိက်တဲ့ ကုထံုး ေတြနဲ႔ ဆိုရင္ေတာ့ ခဏခဏ ရင္မက်ပ္ေအာင္ ထိန္းထားရင္းနဲ႔ တျဖည္း ျဖည္းခ်င္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာစြာ ကုသမႈကို မလိုက္နာရင္ေတာ့ အေရးေပၚ ရင္က်ပ္ လကၡဏာေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ၿပီး၊ မလိုလားအပ္တဲ့ အသက္ ဆံုး႐ံႈးမႈ ေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ခဏခဏ က်ပ္ေနရင္ေတာ့ အဆုတ္ ကို ထိခိုက္လာႏိုင္ၿပီး မေပ်ာက္ႏိုင္ဘဲ ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါအျဖစ္ အသက္ႀကီးတဲ့ အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ဒီကေလး အတြက္ Poor Quality of Life ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါကို ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘဲ၊ ေစာစီးစြာသိရွိၿပီး သက္ဆိုင္ရာ သမားေတာ္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ကုသမႈ ခံယူကာ ၫႊန္ၾကားခ်က္ မ်ားကို စိတ္ရွည္စြာနဲ႔ လိုက္နာေပးဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳလိုက္ ပါတယ္။
Drစႏၵာျမင့္ (ကေလး အထူးကု ဆရာဝန္)
The Forum post is edited by လပ္ကီး မတ္ 6 '12
0 comments:
Post a Comment